فلرها تا دو سال دیگر خاموش می شوند
ام آی جی تی: با عنایت به ارزش اقتصادی گازهای مشعل و منافع غیرمستقیمی كه از جمع آوری آنها حاصل می شود، كشورهای مختلف در این عرصه سرمایه گذاری هایی انجام داده و توانسته اند تا حدودی از حجم گازهای مشعل خود بكاهند. كشورهای حاشیه خلیج فارس نظیر امارات، كویت و عربستان همچون این كشورها هستند كه به واسطه سرمایه گذاری در این زمینه، بخش زیادی از سكوهای مشعل خودرا در میادین نفتی خاموش كرده اند. ایران نیز اقداماتی انجام داده و آن طور كه وزیر نفت اعلام نموده تا دو سال آینده فلرها خاموش می شوند.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از ایسنا، در اغلب فرآیندهای شیمیایی مانند پالایشگاه های نفت و گاز و مجتمع های پتروشیمی، یكی از ابزارهای ایمنی و كنترل فشار، شبكه رهاسازی گازهاست كه در آخرین قسمت این شبكه برج فلر قرار دارد. در این شبكه گازهای اضافی بعد از جمع آوری از واحدهای مختلف به سمت برج فلر فرستاده می شود تا سوخته شوند. حجم زیادی از این گازها از ارزش سوختی بالایی برخوردار می باشند و در بعضی موارد می توان از آنها بعنوان خوراك واحدهای مختلف نیز استفاده نمود. مشخص است كه سوزاندن این گازها در برج فلر افزون بر ایجاد مشكلات زیست محیطی مثل آلودگی، دود، صدا و بوی نامطبوع، هدر دادن منابع اقتصادی می باشد. پس بررسی امكان بازیافت گازهای فلر در واحدهای صنعتی از اهمیت ویژه برخوردار می باشد.
اما در جهان سالانه افزون بر ۱۵۰ میلیارد متر مكعب گاز تحت عنوان فلرینگ (یا سوزاندن گازها توسط مشعل) به مواد آلاینده تبدیل می شود كه برمبنای آمارهای بانك جهانی این رقم چیزی معادل یك سوم مصرف گاز كل اروپا است. از كل حجم گازهای آلاینده، ۷۵ درصد آن متعلق به ۱۰ كشور است كه ایران هم جزء آنها شمرده می شود.
این سوژه مهم و این شرایط از دید مجامع بین المللی حامی محیط زیست مخفی نمانده و مطابق با پروتكل كیوتو (Kyoto) كه یكی از اسناد الحاقی كنوانسیون سازمان ملل متحد درباره تغییر آب و هوا به حساب می آید، كشورهایی كه در جهت رفع آلایندگی های صنایع خود اقدام پیشگیرانه نداشته باشند، جریمه خواهند شد.
فلرها خاموش می شوند
اما دو دسته گازهای ارسال به مشعل در ایران وجود دارد كه یكی مربوط به پارس جنوبی است كه با آمدن تجهیزات مورد نیاز خاموش می شوند و تعداد دیگری مشعل داریم كه باید برای آنها واحد ان جی ال یا گاز مایع درست نماییم كه بگفته وزیر نفت حالا واحد ان جی ال ۳۱۰۰ در جنوب ایلام، ان جی ال خارگ، ان جی ال ۳۲۰۰ در غرب كارون و یك واحد عظیم به اندازه یك پالایشگاه عظیم دو فازی نزدیك بهبهان داریم كه با گاز ارسالی به مشعل، خوراكشان تامین می شود؛ به این صورت كه گاز مشعل تصفیه و تفكیك می شود و هر كدام كه مربوط به پتروشیمی ها باشد، تبدیل به خوراك پتروشیمی و بقیه وارد شبكه گاز كشور می شود. ما از امسال برای هر مشعلی كه خاموش شود، جشن می گیریم و تا دو سال آینده فلرها خاموش می شوند.
جزییات جمع آوری گازهای همراه در مناطق نفت خیز جنوب
همچنین برای جمع آوری گازهای هر كدام از فلرها در مناطق نفت خیز جنوب برنامه ریزی شده و قرار است حدود ۹۰ درصد از گازهای همراه جمع آوری شود. عمده گازها در میادین كوچك است كه امكان راه اندازی تاسیسات جمع آوری در آنها نبوده، اما برای این میادین بگفته سعید كوتی - مدیر تولید شركت ملی مناطق نفت خیز جنوب - برنامه هایی در نظر گرفته شده است.
بر این اساس به سوزی فلرها در نقاطی كه مجاور مناطق مسكونی است شروع شده و بطور كلی از نظر ایمنی، فلر خاموش مدلول ندارد و شمعك آن باید روشن باشد، اما روشن بودن شمعك، گازسوزی تلقی نمی گردد. برای جمع آوری فلرها ۲۳ كارخانه كوچك راه اندازی خواهد شد كه صفر تا ۱۰۰ تجهیزات آن ایرانی است و موجب اشتغال زایی نیروهای بومی می شود.
استقبال بخش خصوصی از پروژه های جمع آوری گازهای همراه
ظاهرا بخش خصوصی از پروژه های گازهای همراه استقبال بسیار خوبی كرده و در این راستا مناقصه ها برگزار شده و برنده آن مشخص شده است كه برخی پروژه ها راه اندازی شده و برخی در حال راه اندازی است و با انجام این پروژه ها گاز و گاز مایع به میزان گاز تولیدی كشور اضافه می شود؛ در واقع گاز به میزان تولید گاز طبیعی و مایعات به خوراك پتروشیمی ها تبدیل خواهد شد.
جزییات قرارداد با هلدینگ خلیج فارس و مارون
طبق آنچه اعلام شده قرارداد با هلدینگ خلیج فارس و مارون امضا شده و این دو شركت حاضر به سرمایه گذاری شده اند و طبق قرارداد، گازهای جمع آوری شده توسط هلدینگ خلیج فارس خوراك بیدبلند ۲ را تامین می كند و مارون تثبیت و افزایش تولید پتروشیمی از مارون را فراهم می آورد. مارون نیز ۱۶۷ میلیون دلار در هشت پروژه سرمایه گزاری نموده و حجم گازی كه جمع آوری می كند، ۲۵۰ میلیون فوت مكعب در روز است و هلدینگ خلیج فارس نیز یك میلیارد و ۴۹ میلیون دلار سرمایه گزاری نموده كه حجم گازی جمع آوری شده توسط آن، ۵۱۰ میلیون فوت مكعب است.
سابقه اجرای طرح جمع آوری گازهای همراه میدان های نفتی در شركت ملی نفت ایران به سال ۱۳۴۹ همزمان با تاسیس شركت ملی گاز ایران مربوط می شود. حتی می توان دلیل اولیه ایجاد شركت ملی گاز ایران را جمع آوری گازهای همراهی دانست كه در میدان های تحت مدیریت شركت ملی مناطق نفت خیز جنوب سوزانده می شد.
در دهه ۵۰ به سبب عدم بهره برداری از میدان های مستقل گازی، گازهای همراه بعد از جمع آوری و فرآورش به خط لوله اول سراسری (به طول ۱۱۰۰ كیلومتر) به منظور گاز رسانی شهری و نیروگاهی (بخش هایی از شیراز و تهران) تزریق و بخش عمده ای از آن نیز به شوروی سابق صادر می شد. همین طور گازهای همراه جمع آوری شده از میدان های نفتی اهواز، آغاجاری و مارون بعد از فرآورش در پالایشگاه گازی بید بلند بوسیله خط لوله اول سراسری گاز و ایستگاه های تقویت فشار بین راهی به مصارف داخلی كشور و صادرات اختصاص یافته بود.
جمع آوری و تبدیل گاز همراه نفت می تواند هم از نظر اقتصادی و هم از نظر زیست محیطی فواید فراوانی داشته باشد كه در این راستا طبق اعلام شركت ملی نفت ایران برای جلوگیری از سوزاندن گازهای ترش همراه نفت و آلودگی محیط زیست، تأمین كمبود خوراك كارخانه های پتروشیمی، تولید عمده گاز سبك برای مصارف صنعتی و خانگی و سرانجام استفاده بهینه از این گازها، طرح جمع آوری گازهای همراه نفت لایه بنگستان (آماك) مخازن نفت اهواز، آبتیمور، منصوری، كوپال و مارون را در اولویت طرح های خود قرار داد كه متاسفانه به دلیلهای مختلف همچون بروز جنگ تحمیلی و بروز مشكلات ارزی، به تعویق افتاد.
بعد از جمع آوری و بازیافت گازهای آلاینده می توان از آنها بعنوان سوخت در شبكه سوخت همان پالایشگاه (مانند بویلرها و كوره ها) استفاده نمود. برگرداندن گاز بازیافت شده به چرخه پالایش گاز در پالایشگاه، تزریق به خطوط سراسری گاز (پس از شیرین سازی)، تزریق به مخازن نفت بوسیله خط لوله ۵۶ اینچ موجود بین عسلویه تا آغاجاری، به منظور افزایش ظرفیت تولید نفت، تولید انرژی الكتریكی، فرآوری و تبدیل گاز به مایع همچون GTL، LNG و LPG كه انتخاب و تولید فرآورده به تركیبات گاز آلاینده و بازار هدف مربوط می شود، فرآوری گاز و تبدیل به خوراك پتروشیمی ها، از دیگر موارد كاربرد گازهای فلر شمرده می شود.
قبل از انجام هر اقدام در زمینه، گازهای فلر كه دارای خاصیت های فیزیكی و شیمیایی متغیری است، باید بازیافت شده تا بتواند قابل استفاده باشد. بدین جهت یكی از بزرگ ترین اقدامات اولیه ای كه طرح جامع توسعه پایدار باید انجام دهد، اهتمام در جمع آوری و بازیافت این گازها، مطالعات اولیه درباب خاصیت های فیزیكی، شیمیایی و میزان این گازها، آگاهی از بازار هدف و آشنایی با زیرساخت های انتقال اشكال مختلف انرژی در منطقه است كه این امر می تواند در انتخاب نوع مصرف گازهای بازیافت نقش مهمی داشته باشد.
در مجموع، كارشناسان بر این باورند با عنایت به اینكه جمع آوری گازهای مشعل ضمن منافع مستقیم اقتصادی دارای منافع غیرمستقیم زیادی همچون كاهش آلودگی های زیست محیطی است و در برنامه ششم توسعه نیز تاكیدات ویژه ای به جمع آوری این گازها صورت گرفته، وزارت نفت باید با جدیت و سرعت بیشتری در این راه گام بردارد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب