به بهانه دومین سالگرد سانحه سانچی
سانچی هیچ گاه نمی میرد
ام آی جی تی: دو سال پیش در چنین روزی، ˮسانچیˮ در سواحل شرق چین آتش گرفت؛ حادثه ای كه حاصل برخورد این نفتكش با یك كشتی فله بر چینی بود و آتشی را بر جان و دل ایران انداخت كه نه تنها هنوز آرام نگرفته بلكه سوالات بسیاری را هم در ذهن ها برجای گذاشته است.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از ایسنا، نفت كش سانچی متعلق به شركت ملی نفتكش ایران و ثبت شده در پاناما بوده، این نفتكش حامل ۱۳۶ هزار تن میعانات گازی، به ارزش حدود ۶۰ میلیون دلار بود و باید این میعانات به شركت هانوا توتال كره جنوبی تحویل داده می شد. مبدا حركت این نفتكش عسلویه بود و آنطور كه گفته شده نفتكش و محموله توسط یك شركت بیمه معتبر بیمه شده بودند. محموله این نفتكش نیز به صورت (FOB تحویل در بندر) به شركت كره ای فروخته شده بود اما بار این نفتكش به مقصد نرسید چونكه در شانزدهم دیماه حادثه ای تاریخی رقم خورد.
روز اول بعد از حادثه:
پس از برخورد دو كشتی، چین یك كشتی پلیس و سه كشتی برای پاك سازی به محل حادثه فرستاد و گاز ساحلی كره جنوبی نیز یك كشتی و یك هواپیما برای كمك به عملیات جست وجو به محل حادثه اعزام كرد. در این سو اما سازمان بنادر و دریانوردی بعنوان مرجع دریایی كشور، با همكاری شركت ملی نفتكش ایران در دفتر این شركت در چین مشغول بررسی جزئیات و علل حادثه بودند و طی تماس با مركز MRCC چین، اطلاعات كشتی و اطفا حریق را لحظه به لحظه دنبال می كردند.
اعلام مفقودی همه پرسنل نفت كش ایرانی
۱۷ ساعت بعد از وقوع این حادثه، شركت ملی نفتكش ایران خبر مفقودی تمام سرنشینان سانچی را داد و اعلام نمود كه عملیات امداد و نجات برای یافتن آنها ادامه داد و این در حالی بود كه هنوز اسامی سرنشینان سانچی به طور رسمی اعلام نشده بود.
در اطلاعیه ای كه توسط این شركت منتشر گردید آمده بود كه بعد از وقوع این حادثه، كمیته ویژه اضطراری با حضور مدیران ارشد شركت ملی نفتكش ایران در محل این شركت در تهران تشكیل و اطلاع رسانی های لازم به سازمان های ذیربط دریانوردی و امداد و نجات بین المللی انجام شد.
مقامات دفتر شركت ملی نفتكش در چین با حضور در سازمان امداد و نجات شانگهای و شركت های Salvage، هماهنگی های لازم را بمنظور اعزام سریع كشتی های تجسس و نجات و عملیات امداد بوسیله دریا و هوا انجام دادند. همین طور دو فروند از نفتكش های تحت مدیریت شركت ملی نفتكش ایران عبوری از منطقه نیز بمنظور الحاق به تیم امداد و نجات به محل حادثه اعزام شدند.
كمیته اضطراری مستقر در شركت ملی نفتكش ایران ضمن بررسی اخبار و اطلاعات دریافتی از منابع مسئول در محل، نسبت به اطلاع رسانی به خانواده دریانوردان، وزارت خانه ها و سازمان های ذیربط و موسسات بیمه اقدام نموده است. همین طور با كنسولگری جمهوری اسلامی ایران در شانگهای نیز هماهنگی های لازم بمنظور تسریع و كمك در عملیات امداد و نجات به عمل آمده است.
احتمال دور شدن خدمه نفتكش ایرانی با قایق نجات پر رنگ شد
از همان روز اول سناریو قایق نجات و احتمال دور شدن خدمه نفتكش ایرانی عنوان شد. تا جایی كه در همان زمان اعلام گردید برمبنای آنچه گفته شد، قایق نجاتی روی كشتی قرار داشته كه هم اكنون وجود ندارد. یك احتمال است كه افراد بوسیله این قایق از محل حادثه دور شده باشند اما با عنایت به شدت آتش و شرایط آب و هوایی، بالگردها نتوانستند كه بطور كامل برای مهار اقدام نمایند لكن از سایر روش های دیگر اقداماتی انجام شده است.
یكی از معضلاتی كه در روز اول بعد از حادثه یعنی هفدهم دی ماه شائبه برانگیز شده بود، تفاوت در فهرست اسامی منتشر شده در رسانه های مختلف بود كه در نهایت، شركت ملی نفت كش اسامی كامل خدمه حاضر در این كشتی را در اختیار ایسنا قرار داد كه تاحدودی با فهرست های انتشار یافته تفاوت داشت.
برمبنای آن فهرست مجید قصابی عروجی، كاپیتان، فرید محبی، سرمهندس، مجید نقیان، افسر اول، حسین جهانی هل آباد، افسر دوم، احسان ابولی قاسم آبادی، افسر دوم، میلاد عنایتی، افسر سوم، حامد بهاری هشكوایی، مهندس دوم، محمدرضا رضازاده ماسوله، مهندس سوم، مهدی سادگی، مهندس سوم، حسن رومیانی، مهندس چهارم، محمد كاووسی تكاب، افسر تداركات، بهرام اتحاد، افسر برق، عبدالغنی سامری، سرملوان، بوذر نظامی، كمك سر ملوان، سیدجواد حیدری، ملوان یكم، محمد ساجب علی میریدها، ملوان یكم، محمدهارون راشید، ملوان یكم، علیرضا نجفی فر، ملوان دوم، علی حیدریه كهن، ملوان دوم، بهرام پوریانی، تعمیركار، یاور افشاری، روغن كار، میلاد آروی، روغن كار، مسلم علیزاده نودهی، روغن كار، عبدالكریم بشارتی پور، سرآشپز، امید ضیایی، كمك سرآشپز، ایوب مظفری عبدگاه، مهماندار، احسان فرجی، مهماندار، سعید دهقانی، دانشجوی عرشه از دانشگاه خارگ، پوریا عیدی پور، دانشجوی عرشه از دانشگاه خارگ، سجاد عبداللهی، دانشجوی عرشه از دانشگاه خارگ، محمد پیریائی، دانشجوی موتور از دانشگاه صنعت نفت محمودآباد، ساغی فعال، همسر حسین جهانی هل آباد جزو افراد حاضر در سانچی بودند.
بازار داغ شایعات
در روز دوم، تنور اخبار سانچی بسیار داغ بود تا جایی كه تمام رسانه های داخلی و خارجی سوژه ای جز سانچی نداشتند كه همین سوژه نیز به بازار شایعات دامن می زد و در بعضی رسانه ها اخباری در خصوص پیدا شدن افراد سانچی دیده می شد كه این خبر نیز همان زمان با صحبت های صریح مدیرعامل شركت ملی نفتكش ایران تكذیب شد.
روز دوم بعد از حادثه
نیروهای امدادرسان روز دوشنبه برای دومین روز همچنان در كوشش برای مهار آتش سوزی نفتكش ایرانی بودند و از همان زمان نگرانی های در خصوص انفجار و غرق شدن نفت كش به وجود آمد. از طرف دیگر شدت لطمه محیط زیستی و وسعت لكه نفتی از این كشتی تا اون روز مشخص نشده بود، اما پیش بینی می شد كه این فاجعه بدترین فاجعه از سال ۱۹۹۱ باشد كه طی آن ۲۶۰ هزار تن نفت سواحل آنگولا را آلوده كرد.
نیروی دریایی آمریكا یك هواپیمای نظامی را برای كمك به جست وجو كه منطقه ای به وسعت ۱۲ هزار و ۳۵۰ كیلومتر مربع را در برمی گیرد اعزام كرد اما در اطلاعیه ای اعلام نمود مكان هیچ یك از ۳۲ خدمه مفقود این نفتكش را شناسایی نكرده است.
چرا عملیات كند پیش می رفت؟
اما یكی از موارد مورد انتقاد، كند پیش رفتن عملیات اطفای حریق بود كه علت آن نیز این مطرح شده بود كه باتوجه به اینكه نفتكش ایرانی از لحظه تصادف همچنان در حال سوختن بود و شدت آتش، انفجار و انتشار نفت در آب های مجاور مانع از انجام بموقع عملیات حریق شده بود و كشتی های امدادرسان نمی توانستند برای اطفای حریق به آن نزدیك شوند و منتظر شرایط مساعد برای انجام عملیات اطفای حریق بودند چونكه لازمه انجام عملیات اطفای حریق آن بود كه كشتی های امدادرسان بتوانند به فاصله ۱۵۰ متری كشتی در حال سوختن برسند و لكه نفتی حدود ۱۰۰۰ متر اطراف كشتی را فرا گرفته بود، بنا بر این دسترسی به كشتی بسیار دشوار بود.
جسد یكی از مفقودین نفتكش ایرانی پیدا شد
اتفاق مهم در روز دوم بعد از حادثه پیدا شدن جسد یكی از مفقودین حادثه بود كه از همان لحظه اول اقدامات برای انتقال پیكر به شانگهای و شناسایی هویت آن انجام شد. عملیات اطفاء و امداد ادامه داشت اما حجم حریق و انفجار در تمام مخازن كشتی به میزانی بود كه عملیات امدادرسانی را با سختی و مشكل مواجه كرده بود اما كماكان عملیات ادامه داشت.
احتمال زنده بودن دریانوردان
پیداشدن پیكر این دریانورد مجهز به لباس ویژه نجات احتمال زنده بودن دریانوردان را تشدید كرد و این احتمال را به وجود آورد كه امكان اینكه نفرات دیگر فرصت كرده باشند با قایق نجات وارد آب شده و زنده مانده باشند، وجود دارد.
بنا بر این تمام تمركز روی آن بود كه پرسنل را نجات دهند. این احتمال وجود داشت كه آنها یا به طرف موتورخانه در پایین نفت كش رفته باشند یا از یكی از قایق های نجات بهره برده یا به كمك لباس های وضعیت اضطراری، خودرا به دریا انداخته باشند. در هر حال تمركز روی نجات افراد و خاموش كردن آتش بود.
كشتی چینی لطمه ندید
درباره كشتی باربری چینی گفته شد كه چندان لطمه ندیده و قرار شد تا نمایندگان شركت ملی نفت كش در شانگهای از كشتی بازدید نمایند. همین طور بازرس ها و نمایندگان بیمه نیز بازدید كرده و مركز پژوهشی مهندسی دریا (VDR) آنرا چك خواهند كرد. پس از خاموش كردن آتش، روی كشتی خواهیم رفت و با بررسی ها از تمامی زوایا، می توان دلیل اصلی این تصادم را شناسایی كرد.
مسئولان بر این باور بودند كه نفت كش ایرانی مجهز به آخرین سیستم های راداری و پیشرفته ترین سیستم ها بوده و از نظر فنی، وضعیت بسیار خوبی داشته است و نیروی انسانی درون این نفت كش نیز همه آموزش ها را دیده اند و بسیار متخصص هستند.
نشانه های زنده بودن پرسنل
اولویت ایران، پیدا كردن و نجات پرسنل مفقود شده بود و مسئولان ایرانی به علت این كه یكی از قایق های نجات سانچی ناپدید شده بود، احتمال می دادند خدمه با قایق نجات از محل گریخته باشند. از طرف دیگر پیكری كه پیدا شده بود و هویت ایرانی داشت، لباس نجات بر تن داشته و این احتمال این كه خدمه فرصت كافی برای پوشیدن لباس نجات و فرار را داشته اند را قوت بخشید.
مشاهدات قایق عبوری از سانحه برخورد نفتكش ایرانی
آنطور كه رسانه های خارجی در آن روز اعلام نموده بودند بادهای شدید، موج های بلند و گازهای سمی مانع از پیدا شدن دریانوردان ایرانی مفقود نفتكش سانحه دیده در دریای چین شرقی و اطفای آتش سوزی كشتی درمدت سه روز گذشته است.
وزارت حمل و نقل چین در اطلاعیه ای اعلام نموده بود كه شرایط جوی نامساعد همچون بادهای شدید، بارندگی و موج هایی به بلندی سه متر مانع تلاش ها برای اطفای آتش و جست و جو برای ۳۱ خدمه مفقود این نفتكش شده است.
دو مقام كره جنوبی اظهار كردند: شعله های آتش تیم امداد و نجات گارد ساحلی كره جنوبی را ناچار كرده در فاصله سه مایلی (۴.۸ كیلومتری) این نفتكش مستقر شوند.
زمزمه های عدم همكاری چین برای اطفای حریق
در آن روز زمزمه های عدم همكاری چینی ها به گوش رسید و این در حالی بود كه این كشور قول همكاری به ایران داده بود با این وجود میزان آتش نفتكش ایرانی عصر روز سوم بعد از حادثه نسبت به بامداد تغییری نكرده بود اما ساعت ۱۷ انفجاری روی عرشه صورت گرفت كه شدت آن به مرور زمان كم شد.
در این میان مسئولان از ورود تیم ژاپن برای همكاری در اطفای حریق خبر دادند و قرار بر این بود كه این تیم نیز از روز چهارم عملیات خودرا آغاز كنند. و باید اظهار داشت كه تا روز چهارم هنوز هویت پیكر پیدا شده مشخص نبود.
در نوزدهم دی ماه و بعد از تشكیل كمیته ویژه ای متشكل از نمایندگان این سه وزارتخانه و شركت ملی نفتكش تشكیل و همان روز نخستین جسله این كمیته بمنظور بررسی آخرین وضعیت نفتكش ایرانی حادثه دیده در آب های چین و با هدف تسریع در پیگیری امور، ایجاد هماهنگی های لازم میان مسئولان ایرانی و چینی و ایجاد مركزیت واحد در اتخاد تصمیم گیری های مقتضی انجام شد.
روز چهارم بعد از حادثه
در نهایت بیست دی ماه، اطفاء حریق نفتكش ایرانی از ساعت ۵ به وقت ایران توسط چین شروع شد كه دو كشتی عملیات را آغاز كردند و چند واحد هم به صورت رزرو در حالت آماده باش قرار گرفتند كه اگر مواد اطفاء حریق كشتی های آتش خوار به اتمام رسید، وارد كار شوند.
از طرف دیگر از آنجایی كه دولت چین قبل از این برای عملیات اطفاء همكاری نمی كرد، دولت ایران با ژاپن وارد مذاكره شد و قرار بر این بود كه تیم ژاپنی در آن شب یا فردای آن روز به محل برسند، اما گفته شد كه با آغاز عملیات توسط چینی ها حضور ژاپن مفید می باشد، اما ضروری نیست.
كارشكنی چینی ها
درحالی كه مقامات ایران تلاش خودرا برای تسریع عملیات با هدف نجات پرسنل سانچی می كردند، زمزمه های عدم همكاری چین و اختلاف نظرهایی بین تیم چینی و ایرانی به گوش می رسید. چینی ها حجم آتش و وجود مواد فرار را مطرح می كردند كه تا شعاع چندصدمتری و حتی چندهزار متری می رود و ریسك اطفاء حریق را بالا می برد، اما نظر ایران با عنایت به این كه تجربه جنگ و آتش سوزی كشتی ها را داشته این بود كه خطر برطرف شده است.
اعلام آمادگی ایران برای خاموش كردن آتش
علیرغم این كه به علت حجم آتش نزدیك شدن به سانچی پرریسك و ناشدنی بود، ایران به طرف چینی اعلام نمود حاضر است حتی با وجود ریسك نسبتا بالا گروه های زبده ای برای كمك به خاموش كردن این كشتی و نجات سرنشینان آن اعزام كند. هم چنین ایران تصمیم گرفت تا اگر شرایط مساعد بود، هلی بورد صورت گیرد و تیم عملیاتی از ایران با هلی كوپتر به منطقه اعزام شود. هم چنین در ایران فرآیند ستاندن DNA از خانواده مفقودین با هدف شناسایی هویت پیكر پیدا شده آغاز شد.
روز پنجم بعد از حادثه:
نفتكش ایرانی بر اثر جریان باد در حال نزدیك شدن به مرزهای آبی ژاپن بود و این در حالی بود كه كارشناسان هنوز از نجات سرنشینان قطع امید نكرده بودند در این میان ژاپنی ها نیز آمادگی خودرا برای اطفای حریق اعلام نموده بودند.
احتمال خاموش شدن آتش پر رنگ شد
در روز ششم پس از حادثه احتمال خاموش شدن آتش به وجود آمد تا جایی كه مسئول كمیته ویژه رسیدگی حادثه نفتكش سانچی بعد از دیدار با سفیر ژاپن اعلام نمود كه احیانا حریق نفتكش تا فردا ظهر یعنی روز هشتم پس از حادثه خاموش شود.
در آن روز گفته شد كه تیم چینی از شب گذشته در انجام عملیات اطفای حریق فعال تر شده اند. همین طور آتشخوارهای ژاپن كنار آتشخوارهای چینی وارد عملیات شده و فوم زیادی روی نفتكش آتش گرفته پاشیده شده است.
آتش نفتكش سانچی كمی تحت كنترل درآمده بود و قرار شد چنانچه دمای كشتی اجازه دهد، نیروها به صورت هلی برد روی عرشه بروند و عملیات تجسس آغاز شود. اما دمای نفتكش به اندازه ای نشده بود كه به نیروها اجازه ورود به عرشه را بدهد.
یك هفته پس از وقوع حادثه، علی ربیعی، برای نظارت مستقیم بر عملیات اطفای حریق عازم چین شد، او بعد از دیدار با سفیر ژاپن درمورد اطفای حریق نفتكش ایرانی با تاكید بر اینكه هنوز وقت طلایی ما تمام نشده است، اعلام نمود كه عملیات به شدت ادامه دارد و در صورت كاهش دما نیروهای تجسس وارد نفتكش خواهند شد.
روز هفتم پس از حادثه
آغاز پروسه ستاندن DNA از خانواده های مفقودین نفتكش ایرانی
در روز هفتم پروسه ستاندن DNA از خانواده های مفقودین نفتكش برای تشخیص هویت اولین پیكر پیدا شده به صورت رسمی شروع شد.
جعبه سیاه نفتكش ایرانی همراه دو پیكر جدید پیدا شدند
در همان روز جعبه سیاه نفتكش ایرانی و دو پیكر جدید در پل فرماندهی (بالاترین نقطه كشتی) توسط نیروهای چینی پیدا شدند چون تیم ایرانی هنوز به محل حادثه نرسیده بود و به دلیل زیاد بودن گازهای سمی و نبود اكسیژن كافی نیروهای چینی فقط نیم ساعت در نفتكش حضور بهم رساندند و خارج شدند.
تكاوران ایرانی به چین رسیدند
تكاوران ایرانی كه برای ورود به سانچی به چین اعزام شده بودند، با شناور تندرو به محل حادثه اعزام شدند. قرار بود این نیروها به داخل نفتكش بروند و عملیات تجسس را آغاز كنند. ۱۲ تكاور ایرانی ۲۳ دی ماه به محل حادثه رسیدند و طبق برنامه قرار بر این شد كه بعد از پایین آمدن دمای كشتی برای تجسس مفقودین وارد سانچی شوند.
روز هشتم بعد از حادثه اختتام یك تراژدی
درحالی كه تكاوران ایرانی در یك قدمی ورود به سانچی بودند، بعد از ۹ روز سوختن در آتش، درنهایت طی دو ساعت نفتكش در دل دریا فرورفت و رنگ سفید امیدواری زنده بودن ۲۹ پرسنل آن در سیاهی دود غلیظی كه بدنه كشتی را در لحظات آخر در آغوش گرفته بود، گم شد. درجه حرارت سانچی در ساعات و دقایق آخر تا ۹۰۰ درجه بالا رفت و امكان ورود به آن وجود نداشت. این حادثه موجب شد دولت روز ۲۵ دی ماه، را اعزای عمومی اعلام نماید.
پاسخ به ابهامات سانچی
"سانچی" ۹ روز در دل آب با آتش جنگید، اما درنهایت غرق شد و به زیر آب رفت اما ابهامات زیادی برجای گذاشت؛ همچون چگونگی برخورد دو كشتی، دقایق پرالتهابی كه به دریانوردان گذشته است، دلیل نجات نیافتن پرسنل و سئوال های دیگر هم چنان در ذهن مردم باقی ماند.
سانچی مشكل رادار داشته است؟
پاسخ كارشناسان به این پرسش كه آیا سانچی مشكل رادار داشته یا نه، اینطور بود كه مسائلی در خصوص این كه نفتكش سانچی رادار یا قایق نجات نداشته خیلی بعید است. مجهزترین رادارها در سیستم دریانوردی فقط می توانند آگهی دهند و هیچ عملیاتی نمی توانند انجام دهند. یعنی فقط می توانند آگهی دهند كه یك كشتی بیش از اندازه مجاز نزدیك شده است. آفیسری كه در آن لحظه در حال شیفت دهی است، باید در قبال هشداری كه از رادارها دریافت می كند، عكس العمل انسانی نشان دهد.
البته اعلام شده بود كه سانچی سه رادار داشته و به یك ایمنی مضاعف مجهز بوده است اما این كه آفیسر چه عكس العملی نشان داده بستگی به این داشته كه چند دقیقه فرصت داشته است. البته كشتی مقابل هم باید یك اقدام مقابل انجام دهد.
هم چنین این سوال عنوان شد كه چرا زمانی كه دو كشتی متوجه شدند در راه یكدیگر قرار دارند، ترمز نكردند یا تغییر مسیر نداده اند؟ پاسخ كارشناسان به این پرسش این بود كه كشتی به سیستمی به نام ترمز مجهز نیست. درنهایت می توان موتور نفتكش را متوقف كرد كه توقف كشتی پس از خاموش كردن موتور به زمان زیادی نیاز دارد. درمورد چرخاندن سكان كشتی و تغییر مسیر نیز باید اظهار داشت كه این كار در مسیرهای پرتردد ریسك بالایی دارد. احیانا پرسنل سانچی اقداماتی انجام داده اند اما این كه دقیقا چه اقدامی انجام داده اند، معین نمی باشد.
همه پرسنل سانچی در لحظات اول فوت شده اند؟
چینی ها ادعا كرده بودند همه پرسنل سانچی در دقایق اول بعد از آتش سوزی فوت كردند. ادعایی كه توسط خیلی از كارشناسان رد شد. برای اینكه انفجار ابتدا از وسط كشتی شروع شده بود. همین طور طبق نخستین خبرها كه از طرف رسانه های خارجی مانند رویترز انتشار یافت، پرسنل كشتی چینی بعد از انفجار خودرا به داخل دریا انداخته اند و این نشان میدهد تصادفی كه انجام شده مرگبار نبوده است.
سرنوشت قایق نجات چه شد؟
همانطور كه ذكر شد، عكسهایی كه از سانچی گرفته شد، حاكی از آن بود كه یكی از قایق های نجات سر جای خودش نیست. در كشتی كنار هر قایق نجات یك جرثقیل جهت استفاده از قایق ساخته شده است و عكس ها نشان داده بود كه از یكی از این جرثقیل ها برای پایین آوردن قایق استفاده شده است، اما موفق نبوده اند. البته احتمال منفجر شدن این قایق هم وجود دارد. قایق های نجاتی كه برای نفتكش ها تعبیه می شوند، بسیار مجهز هستند. سوخت آنها بنزین است و دستگاه هایی دارند كه به ماهواره وصل می شود و امكان ارسال سیگنال به آنها وجود دارد. یكی از نگرانی هایی كه در ایام اول وجود داشت، این بود كه اگر پرسنل سانچی از قایق استفاده كردند، چرا هیچ سیگنالی ارسال نمی كنند.
پرسنل سانچی داخل موتورخانه رفته بودند؟
اخباری در خصوص این كه پرسنل سانچی داخل موتورخانه بودند، وجود داشت كه طبق دستورالعمل های ایمنی صحت این اخبار رد شد. برای اینكه دستورالعمل های ایمنی، افراد هنگام آتش سوزی نباید وارد موتورخانه شوند. اگر دزد دریایی وارد كشتی شد، افراد می توانند وارد موتورخانه شوند، برای اینكه قسمت اعظم موتورخانه زیر سطح آب قرار دارد. بطور كلی دیوارهای موتورخانه به صورت عمومی ضدآتش هستند. درهای موتورخانه هم ضد آتش است، اما آتش نگرفتن موتورخانه منوط به این است كه همه درها بسته باشد.
برفرض مثال هم پرسنل فرار كرده و به داخل موتورخانه رفته باشند و همه درهای موتورخانه را بسته باشند، اما در و دیوارهای موتورخانه هم به میزان مشخصی مقاومت در مقابل درجه خاصی از حرارت و آتش دارد. حتی اگر در و دیوارها هم مقاومت كافی را داشته باشند، افرادی كه در موتورخانه هستند نیاز به هوا دارند. به نظر كارشناسان بعید است كه آنان به داخل موتورخانه رفته و محبوس شده باشند.
پیكر دریانوردان ۲۴ بهمن به كشور رسید
پیكر دریانوردانی كه هفتم بهمن ماه دبیرخانه كمیته ویژه رسیدگی به سانحه سانچی، هویت آنها را مشخص كرد و به «میلاد آروی»، «مجید نقیان» و «محمد كاووسی» متعلق بود؛ بامدادان ۲۴ بهمن ماه به فرودگاه امام خمینی رسید و مراسم خاكسپاری آنها ۲۷ بهمن ماه پس از نماز جمعه با حضور جمع كثیری از مردم انجام شد.
علت حادثه مشخص شد
سرانجام، پس از پنج ماه، سازمان بنادر و دریانوردی علت اصلی حادثه به وجود آمده برای كشتی سانچی را تغییر مسیر كشتی فله بر چینی اعلام نمود. در نشست خبری در تشریح گزارش نهایی سانحه سانچی اعلام گردید كه بعد از بررسی های طولانی مدت سرانجام كشورهایی كه در بررسی این حادثه حضور دارند، درنهایت برای ارائه علت نهایی حادثه به دو گروه تقسیم شده اند. در این رابطه ایران به همراه پاناما و بنگلادش به این نظریه رسیده اند كه علت اصلی این حادثه تغییر مسیر كشتی فله بر چینی كریستال ۱۵ دقیقه پیش از حادثه بوده است.
هم چنین اعلام گردید كه كشورهای چین و هنگ كنگ بعنوان دیگر كشورهای حاضر در بررسی این حادثه معتقدند كه كشتی سانچی در این اتفاق بعنوان كشتی راه دهنده حضور داشته كه باید قبل از برخورد با كشتی چینی تغییر مسیر می داده و دراین زمینه كشتی كریستال مقصر نیست.
گزارش نهایی تیم داخلی و بین المللی غواصی
تیم مشاوران داخلی هم پس از انجام بررسی های خود اعلام نمودند با عنایت به وضعیت و تغییر شكل ساختمان كشتی سانچی در اثر حرارت و فشار آب در زمان غرق شدن، كاهش ارتفاع ساختمان آن از حدود ۲۸ متر به حدود ۱۳ متر، در هم پیچیدگی ساختمان كشتی و ریزش اجزای داخلی آن، در همان جلسات و بررسی های اولیه احتمال وورد غواص به ساختمان این كشتی منتفی اعلام گردید.
با وجود این، با عنایت به اصرار مدیریت ارشد شركت ملی نفتكش ایران جهت بررسی تمام راهكارهای اعزام غواص و جست وجوی نشانه ای از پیكر شهدا، در بررسی تصاویر ثانویه دریافتی برروی ساختمان كشتی و موقعیت و شرایط آن تمركز شد اما محدودیت های اعزام و ورود غواص شامل میزان پیشروی، مدت زمان غوص در دریا و... بار دیگر امكان اعزام غواص و ورود به داخل سانچی را رد كرد بویژه كه منافذ و راه های ورود به كشتی نیز مسدود شده و یا از بین رفته است.
بر این اساس و طبق بررسی كلیه تصاویر دریافتی و با لحاظ تمام شرایط و جوانب حادثه و مدت هشت روزی كه سانچی در آتش با درجه حرارت بیشتر از ۹۰۰ درجه سانتیگراد سوخت و ذوب شدن آن بر اثر حرارت و فشار ناشی از غرق شدن، حتی به فرض اعزام غواص نمی توان به یافتن نشانه ای از پیكر شهدا امیدوار بود. به عبارت دیگر در شرایط فعلی این كشتی، احتمال موفقیت در یافتن نشانه ای پیكر شهدای سانچی غیرممكن اعلام شد.
امكان خارج كردن لاشه سانچی
درباره خارج كردن لاشه سانچی نیز با عنایت به شرایط ویژه این كشتی، وزن آن، عمق آب و موقعیت جوی و جغرافیایی منطقه و فاصله ۳۰۰ مایلی آن از ساحل، به تجهیزات بسیار پیچیده و پیشرفته ای نیاز است كه هم اكنون در دنیا وجود ندارد. شركت ملی نفتكش ایران از زمان سانحه سانچی، برای مراحل عملیاتی مختلف همچون ارزیابی اعزام غواص، اعزام ربات و تصویربرداری از كشتی سانچی حدود ۴۰ میلیون یورو هزینه كرده است.
از طرف دیگر در نامه مكتوبی كه از طرف اعضای تیم عملیات شركت اسمیت بعنوان بهترین شركت سالویج در دنیا به شركت ملی نفتكش ارسال شده است، بعد از بررسی همه جانبه و انجام مطالعات تخصصی اعلام شده است كه امكان انجام عملیات غواصی برای تفحص و یا بالا كشیدن لاشه كشتی سانچی وجود ندارد.
در این نامه آمده است: از روی تجربه و دانش كسب شده از ده ها عملیات استخراج شناورهای غرق شده، به نظر ما امكان خارج كردن نفتكش سانچی وجود ندارد. عمق و وضعیتی كه نفتكش غرق شده سانچی در آن قرار دارد و جایگاه به خصوص آن، مدل كشتی و شرایط ویژه آن در اثر نوع حادثه عواملی هستند كه مانع بیرون كشیدن این كشتی از عمق آب می شوند.
مجموع وزن قسمت انتهایی سانچی باید دقیق اندازه گیری شود كه بنظر می رسد با در نظر گرفتن محدوده قوانین ایمنی لازم حداقل حدود ۲۲.۰۰۰ الی ۲۵.۰۰۰ تن باشد. برای بالا كشیدن این مقدار عظمت حجم سازه سانچی به دلیل استواری ساختاری، هیچگونه تجهیزات بالابری فعلاً وجود ندارد كه قادر به انجام چنین عملیاتی باشد. بیشتر از هزاران ساعت غواصی برای خارج كردن این عظمت حجم سازه سانچی مورد نیاز خواهد بود. در چنین عمقی برای بیرون كشیدن هرگونه كشتی غرق شده ایی آن هم با این حجم عظیم و پیچیده، ریسك هرگونه عملیات به حدی خواهد بود كه به عقیده ما غیر قابل قبول است.
دریافت خسارت سانچی از چینی ها
درنهایت اینطور اعلام گردید كه قسمتی از بیمه بدنه شناور سانچی داخلی و بخشی هم خارجی بوده كه چون چینی ها مقصر حادثه بودند، دریافت این خسارت بازیافت هم دارد.
بر این اساس گفته شد درصدی از بیمه بدنه سانچی در ایران و درصدی هم در خارج از كشور فراهم شده بود كه در اینجا چون كشتی چینی درصد زیادی در تصادف با سانچی مقصر بود این دریافت خسارت از آنجا هم بازیافت دارد. بانك مركزی برای پرداخت بیمه های خارجی حواله ارزی صادر می كند و این ارز از سامانه نیما تامین می شود. در مورد دریافت خسارت سانچی هم گفته شد خدمات دریافت این خسارت به صورت ارزی صورت خواهد گرفت.
اما این كشتی به لحاظ بیمه مسئولیت در ایران بیمه نشده است، چونكه هزینه آن بسیار بالاست و احتمال داشت كنوانسیون های دریایی به خاطر حادثه سانچی تغییر كنند. اما قسمتی از بیمه بدنه این شناور در ایران بیمه شده بود و هرچند چون كشتی چینی مقصر حادثه بوده از آن محل هم پوشش بیمه ای وجود داشت.
بیمه سانچی به كجا رسید؟
بر این اساس حدود ۳۰ درصد از بیمه نامه سانچی توسط شركت های بیمه داخلی پوشش داده شد كه ۲۰ درصد از آن از طرف بیمه البرز و ۱۰ درصد آن هم از جانب بیمه ملت بوده، از این ۳۰ درصد هم ۵۰ درصد آن توسط بیمه مركزی پوشش اتكایی داشته است.
با عنایت به اینكه ارزش نفتكش سانچی حدود ۳۲ میلیون دلار برآورد شده است، پرداخت حدود ۱۰ میلیون دلار از این خسارت بر عهده شركت های بیمه ایرانی بود كه از این رقم پنج میلیون دلار سهم دو شركت بیمه البرز و ملت و پنج میلیون دلار هم سهم بیمه مركزی می شود.
۷۰ درصد مابقی پوشش بیمه نامه سانچی متعلق به یك كلوپ بیمه ای بین المللی است كه توسط ۱۱ شركت خارجی به رهبری شركت بیمه نروژی SKULD بیمه شده است. این كلوپ بیمه ای كه برای جلوگیری از ضرر مالكان و ایجاد اطمینان در سفرهای دریایی تاسیس شده است كه اصطلاحا به كلوپ های P&I معروف هستند. با این وجود این نوع بیمه شامل خسارت های معمولی نیست و مواردی نظیر خسارت های وارد شده به محیط زیست همچون آلودگی های نفتی و خسارت های وارده به محموله ها و كشتی های دیگر را شامل می شود.
و ماجرای سانچی همچنان ادامه دارد
البته ماجرای سانچی تمام نشده و از سال قبل تابحال حواشی درباره آن ادامه دارد تاجایی كه حتی احتمال گروگان گیری كاركنان سانچی و زنده ماندن افراد بعد از برخی تماسهای مشكوك به خانواده این عزیزان عنوان شد و این در شرایطی است كه مسئولان كشور این مساله را بطور كامل رد كرده اند.
منبع: ام آی جی تی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب