در اتاق تاریك معاملات نفت چه خبر است؟!
به گزارش ام آی جی تی ۱۰ ماه از خروج آمریكا از برجام و اعمال تحریم های نفتی ضد ایران و متعاقب آن سكوت وزیر نفت درباره آمار و ارقام نفتی ایران می گذرد. سكوتی كه با هدف حفظ اطلاعات در پیش گرفته شده است، اما بعضی از آن سوء تعبیر كارشكنی در راه فروش نفت را مطرح و اعلام نموده اند كه وزارت نفت به كارشكنی در راه فروش شفاف نفت متهم است.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از ایسنا، از زمانی كه آمریكا از برجام خارج شد و ترامپ اعلام نمود می خواهد میزان صادرات نفت ایران را به صفر برساند، رسانه ها گرد و خاك به پا كردند و كارشناسان و تحلیل گران هیاهو؛ اما مردان نفتی ترجیح دادند با تاكید بر ناتوانی آمریكا در حذف نفت ایران از بازارهای جهانی، سكوت پیشه كنند. دولتمردان ایران از همان ابتدا اعلام نمودند رؤیای ترامپ برای به صفر رساندن نفت ایران، دست نیافتنی است اما درباره آمار و اطلاعات و راه هایی كه از راه آن تحریم را دور خواهند زد، سخنی به میان نیامد و سوالات خبرنگاران درباره میزان تولید، صادرات و راهكارهایی كه وزارت نفت برای مقابله با تحریم های آمریكا در نظر گرفته است، پاسخ داده نشد.
نفت ایران زیر ذره بین آمریكا
اما علت این سكوت چه بود؟! چندی پیش امیرحسین زمانی نیا - معاون وزیر نفت - از وجود جنگ روانی و اطلاعاتی بین ایران و آمریكا اطلاع داد و اظهار داشت: وزارت نفت نمی تواند درباره آمار و ارقام حرف بزند، چونكه جنگ جدی اطلاعاتی، روانی و افكار عمومی بین ایران و واشنگتن در حال جریان است. هر اطلاعاتی كه ما بدهیم، آنها استفاده می نمایند و هر اطلاعاتی كه آنها بدهند، ما استفاده می نماییم. هر دو طرف یكدیگر را خوب می فهمند، اما این كه این جنگ تا چه زمانی ادامه دارد، به تغییر ماهوی روابط بین المللی بستگی دارد و این كه اتحادیه اروپا چقدر مستقل از آمریكا شود و نفوذ مالی آمریكا چقدر در دنیا محدود شود.
در این فضا كه آمریكا كوچك ترین قدم ایران برای صادرات نفت را رصد می كند تا راه آنرا سد كند، افرادی معتقدند وزارت نفت وظیفه دارد همه راه های فروش نفت را به صورت شفاف اعلام نماید. تمركز این افراد روی عرضه نفت در بورس بوده و بر این باورند كه باوجود وجود ضوابط مشخص در سازوكار بورس انرژی و استقبال بخش خصوصی در فاز آزمایشی عرضه نفت در بورس، مجموعه وزارت نفت با همراهی شخص وزیر نفت كارشكنی بی سابقه ای در راه اجرای این راهكار ضد تحریمی انجام می دهند. این وزارتخانه با تولید یك سازوكار موازی با بورس انرژی و با راه اندازی اتاق تاریك درصدد است تا مانع ورود شركت های خصوصی به سازوكار بورس شده و بدین ترتیب اجرای این راهكار ضد تحریمی را بی فایده نشان دهد.
در بورس چه خبر است؟
به گفته كارشناسان، جهت بررسی این مورد باید به فرآیند عرضه نفت خام در بورس كه در انتظار مرحله چهارم خود است، نگاهی انداخت. ششم آبان ماه امسال برای اولین بار یك میلیون بشكه نفت خام سبك در بورس انرژی ارائه شد كه درنهایت سه خریدار، ۲۸۰ هزار بشكه نفت به قیمت هر بشكه ۷۴ دلار و ۸۵ سنت را معامله كردند. دومین عرضه هم در بیستم آبان ماه صورت گرفت و ۷۰۰ هزار بشكه نفت خام سبك ایران، به قیمت هر بشكه ۶۴.۹۷ دلار فروخته شد. اتفاقی كه پای بخش خصوصی را به فروش نفت باز كرد و نفتی ها رضایت خویش را از این اتفاق ابراز و اعلام نمودند كه این فرآیند ادامه دار خواهد بود. از جانب دیگر بورسی ها هم اعلام نمودند این عرضه ها به صورت منظم انجام می شود كه با این كار، بخش خصوصی بتواند وارد معاملات نفت خام شود.
در این راستا، شركت ملی نفت، ۲۳ دی ماه در اطلاعیه اعلام نمود كه سومین نوبت عرضه نفت خام در بورس یكم بهمن ماه با تغییراتی نسبت به عرضه های قبلی صورت خواهد گرفت. قرار شد یك میلیون بشكه نفت خام سبك در حجم های ۳۵ هزار بشكه ای با قیمت پایه ۵۲.۴۲ دلار به ازای هر بشكه ارائه شود و در این عرضه، علاوه بر امكان تسویه حساب با ارزهای بین المللی، امكان تسویه كامل با ارز ریال ایران با نرخ سنا محقق شود. هم چنین دوره تسویه حساب معاملات هم از ۶۰ به ۹۰ روز افزایش پیدا كرد. سومین عرضه نفت خام در بورس در موعد مقرر صورت گرفت اما مشتری نیافت. مقرر است در ۱۵ بهمن نفت خام سبك ایران برای چهارمین بار در بورس انرژی ایران عرضه می شود. این دفعه هم خریداران می توانند كل مبلغ را ریالی پرداخت كنند.
در این میان امیرحسین تبیانیان - نماینده شركت ملی نفت ایران - فروش نرفتن نفت در بورس را آنرا طبیعی دانست و به ایسنا توضیح داد: این عرضه با وقفه دو ماهه نسبت به عرضه دوم صورت گرفت. علت این وقفه هم این بود كه با عنایت به بازخوردهایی كه از عرضه اول و دوم گرفته شده بود، نیاز به تسهیل گری هایی وجود داشت كه خریداران بتوانند فعال تر عمل كنند. ازاین رو وقفه ای بوجود آمد تا مجوزهای لازم دریافت شود و عرضه سوم رخ داد. وظیفه شركت ملی نفت و وزارت نفت، این است كه با عنایت به تكلیف قانونی كه برعهده دارند، عرضه را مستمر و منظم انجام دهند كه خریداران بتوانند روی عرضه حساب باز كرده و برای آن برنامه ریزی لازم را انجام دهند.
وی بر این كه وظیفه ذاتی وزارت نفت، عرضه منظم و مستمر است، تصریح كرد و اظهار داشت: با عنایت به بازخوردها و تسهیل گری هایی كه صورت گرفته است، انتظار داریم با گذشت زمان و جا افتادن این سبك از عرضه در بازار، حجم معاملات افزایش پیدا كند.
نفتی ها درحالی بر وظیفه خود در خصوص عرضه مداوم تاكید كرده اند كه تسهیلاتی هم برای عرضه چهارم با هدف فروش رفتن نفت در بورس در نظر گرفته اند. برای مثال در عرضه چهارم امكان جدیدی با هماهنگی سازمان بورس صورت گرفته كه بر مبنای آن مشتریان می توانند در صورت تأمین پیش پرداخت به روش های دیگر همچون تأمین معادل ارزی آن، با تائید شركت ملی نفت پیش از عرضه از پرداخت پیش پرداخت معاف شوند و در صورت موفقیت در انجام معامله پیش پرداخت را به صورت ریالی طبق اطلاعیه عرضه پرداخت كنند. این مورد كمك می نماید خریدارانی كه منابع ارزی در اختیار دارند، پیش از عرضه ارز خویش را به ریال تبدیل نكنند و در صورت انجام معامله این كار صورت بگیرد؛ بنابراین هزینه های تبدیل ارز به ریال و برعكس در صورت عدم انجام معامله از عهده خریدار برداشته خواهد شد.
رو كردن دست خود در جنگ اقتصادی حماقت است
از سوی دیگر منتقدان معتقدند وزارت نفت و شخص بیژن زنگنه - وزیر نفت - بعنوان متولی فروش نفت كشور هیچ اقدامی جهت مقابله با تحریم های نفتی انجام نداده اند كه هم اكنون تنها راهكار موفق برای بی اثر كردن تحریم ها هم فدای منافع این وزارتخانه شده است. این انتقاد درحالی مطرح می شود كه وزیر نفت مدت ها قبل به آن پاسخ داده و گفته بود "بارها اعلام نموده ایم كه درباره تحریم اطلاعاتی به آمریكا نمی دهیم. من درباره تحریم یك كلمه هم حرف نمی زنم، قرار نیست برای شادمانی مردم حرف هایی بزنم و كارهایی كه در این حوزه انجام می دهم را لو بدهم."
در این راستا، سید مهدی حسینی، تحلیلگر ارشد حوزه انرژی با تاكید بر این كه در این مورد حق با وزارت نفت می باشد، به ایسنا اظهار داشت: نباید در جنگ اقتصادی دست خویش را رو كرد. این كار احمقانه است. درحال حاضر همه راه های فروش نفت و مرتفع ساختن مسائل بیمه، صادرات، رفت و آمد نفتكش ها و… متوقف شده است. در این شرایط اگر یك گوشه ای كاری برای صادرات نفت انجام می شود باید جار زد؟ از نظر دنیا احمق جلوه خواهیم كرد. اگر من هم به جای وزیر نفت باشم، به هیچكس اعتماد نمی كردم و اگر اقدامی انجام می دهم در یك مجلس خیلی خصوصی هم اعلام نمی كردم.
توصیه مقام معظم رهبری به منتقدان
منتقدان درحالی بر سكوت نفتی ها خرده می گیرند كه همه مبادلات نفتی توسط نهادهای نظارتی به صورت دقیق رصد می شود. محرمانه بودن اطلاعات مربوط به صادرات و فروش نفت، به معنای فقدان شفافیت و انجام آن در تاریكخانه ای مرموز نیست، بلكه بدین معناست كه نباید این اطلاعات به دست دشمنان كشور برسد. از جانب دیگر این انتقادات درحالی مطرح می شود كه رهبر معظم انقلاب اسلامی پانزدهم شهریور امسال در دیدار نمایندگان مجلس خبرگان فرمودند: بدخواهان ملت ایران به موازات جنگ اقتصادی، جنگ رسانه ای و تبلیغاتی را هم در دستور كار خود قرار داده اند، ازاین رو انتقادها باید با هدف اصلاح و خیرخواهانه باشند.
خبرنگار: پونه سادات ترابی
دبیر خبر: فاطمه محمدنژاد
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب