تصمیمات بنزینی و تبعات آن
به گزارش ام آی جی تی انتشار نامه محرمانه معاون اقتصادی رئیس جمهور درباره اجرای طرح بازتوزیع یارانه بنزین در کیش و قشم در فضای مجازی و به دنبال آن اظهارات وزیر نفت در مورد اجرای تدریجی این طرح در کشور نگرانی هایی را بین اقشار مختلف مردم خصوصا در زمینه تورم و افزایش قیمت در کالاها بوجود آورده که انتظار می رود تمهیدی برای آن صورت گیرد.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از ایسنا، در نامه محرمانه ای که شب اول دیماه در فضای مجازی انتشار یافت، اجرای طرح بازتوزیع یارانه بنزین بوسیله عرضه سهمیه بنزین به افراد به جای خودرو ها بصورت آزمایشی در جزایر قشم و کیش پیش بینی شده بود؛ طرحی که به دنبال عادلانه کردن یارانه های توزیعی است تا خانوارهای فاقد خودرو هم بتوانند از این یارانه استفاده کنند؛ چونکه برپایه گزارش های رسمی در ایران سالانه حدود ۸۵ میلیارد دلار یارانه پنهان پرداخت می شود که حجم بالایی از آن به سوخت و بخصوص بنزین، با مصرف روزانه حدود ۱۰۰ میلیون لیتر اختصاص دارد.
جواد اوجی وزیر نفت هم روز دوشنبه هفته گذشته با تشریح جزئیات طرح یارانه بنزین و با اعلان اینکه دولت سیزدهم قصد افزایش قیمت بنزین را ندارد، اظهار داشت: این دولت مصمم است به آن دسته از افرادی که صاحب خودرو نیستند و تابحال از یارانه بنزین بی بهره مانده اند، یارانه بدهد. درحقیقت دولت می خواهد که بنزین را بصورت عادلانه بین همه مردم توزیع کند و همه هموطنان از این نعمت بهره مند شوند. اقدامات کارشناسی این طرح در دست انجام است، مقرر است در ابتدا این طرح در جزایر کیش و قشم بصورت پایلوت و آزمایشی اجرا و بعد از آن هم در سراسر کشور اجرا شود.
وی با تاکید بر این که هیچ افزایش قیمتی در کار نیست، اظهار داشت: تمام مردم چه کسانی که صاحب خودرو هستند و چه کسانی که خودرو ندارند، بر حسب کارت ملی و با شرط این که یک سال در ایران اقامت داشته باشند، در ابتدای این طرح، ماهانه ۱۵ لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی به آنها تعلق می گیرد و دریافت کنندگان می توانند آنرا بهره برده و یا بصورت اعتباری از بخش ریالی آن استفاده کنند. مقرر است در این طرح همه مردم از یارانه بنزین استفاده کنند و جزو طرح هایی است که برای دولت هزینه دارد ولی در نهایت همه مردم بهره مند خواهند شد.
جلیل سالاری معاون وزیر نفت هم روز سه شنبه هفته گذشته با اعلان اینکه در این مرحله سهمیه خودرو های عمومی تغییر نخواهد کرد، اظهار داشت: در این طرح به ازای هر نفر ۱۵ لیتر واریز می شود، همینطور تمهیداتی دیده شده تا در این طرح پایلوت خانواده هایی که تعداد نفراتشان کمتر از سقف ۶۰ لیتر باشد، همان سهمیه ۶۰ لیتر را دریافت نمایند.
احمد وحیدی وزیر کشور هم در پاسخ به این پرسش که آیا مقرر است بنزین گران شود؟ با اعلان اینکه «بنزین گران نخواهد شد»، اشاره کرد: فعلاً قراری برای گران شدن بنزین وجود ندارد.
طبق اعلام مسئولان منطقه آزاد کیش، در طرح جدید بنزین که مقرر است بصورت آزمایشی در این جزیره اجرا شود، قیمت بنزین تغییر نمی کند، بلکه به ازای هر کارت ملی ۲۰ لیتر بنزین تعلق می گیرد؛ بطوریکه عرضه بنزین یارانه ای با ۱۵۰۰ و آزاد ۳۰۰۰ تومان ادامه دارد ولی به جای شارژ کارت سوخت برمبنای پلاک، به هر کارت ملی که مالک آن ساکن ایران و حداکثر یکسال است که از ایران خارج نشده و در کیش ساکن است ماهانه ۲۰ لیتر معادل بنزین تعلق می گیرد. همینطور هیچ تغیری هم در وضعیت بنزین خودرو های دیزلی با هر نوع کاربری ایجاد نخواهد شد ولی خانواده این افراد هم در این طرح مورد توجه قرار گرفته و سهمیه ای مانند بقیه دریافت می کنند.
علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت هم در نشست خبری روز سه شنبه خود در پاسخ به پرسشی در حوزه شایعه افزایش قیمت بنزین اشاره کرد: هیچ طرحی برای افزایش قیمت بنزین در دستور کار دولت قرار ندارد. دولت به دنبال توزیع عادلانه تر یارانه بنزین است و طرحی برای توزیع عادلانه تر یارانه بنزین بصورت آزمایشی در دو جزیره پیش بینی شده است که برپایه این طرح بنزین به افرادی که خودرو هم ندارند اختصاص می یابد.
وی با اعلان اینکه تا قبل از این یارانه بنزین به دارندگان خودرو ها اختصاص پیدا می کرد که ناعادلانه بود چون که قسمتی از مردم فاقد خودرو هستند و یارانه ای یا معادل آن به ایشان تعلق نمی گرفت، اضافه کرد: مبحث دیگر این که تعدادی از مردم چند خودرو داشتند و چند برابر افرادی که یک خودرو دارند از این یارانه استفاده می کردند. بدین سبب به جهت اینکه یارانه بتواند توزیع عادلانه تری داشته باشد، طرح این است که بنزین یارانه ای به افراد اختصاص یابد. اما تاکید می شود قیمت بنزین قرار نیست هیچ تغییری بکند.
او کنایه ای هم به مبحث افزایش قیمت بنزین در دولت قبل زد و اظهار داشت: دولت سیزدهم، اهل تصمیمات یک شبه و خبرهای تلخ بامداد جمعه نیست، این دولت، دولت مردمی است نه دولت امنیتی. دولت سیزدهم صادقانه با مردم گفت و گو می کند. اینطور نگرانی ها و شایعات ناشی از بی صداقتی و نامحرم دانستن مردم در گذشته است که به اعتماد عمومی صدمه رسانده است و از گذشته برای این دولت به ارث گذاشته شده است. هر برنامه ای که برای اصلاح ساختارهای بودجه ریزی، بانکی، ارزی، یارانه ای و غیره باشد که در بدنه کارشناسی و تصمیم گیری دولت به جمع بندی و تصمیم قطعی برسد را اعلام خواهیم کرد و مردم را از قبل در جریان هر برنامه اصلاحی قرار می دهیم.
اما آثار و تبعات اجرای این طرح چیست؟ آیا امکان ایجاد تورم به دنبال اجرای این طرح وجود دارد و آیا جامعه تاب عواقب این طرح را دارد یا خیر؟
نباید با بنزین و گاز مدام در جامعه تنش ایجاد کنیم
فریدون عباسی عضو کمیسیون انرژی مجلس در همین رابطه اظهار داشت: در اصل هر طرحی در زمینه انرژی باید مراحل کارشناسی را طی کرده و در اندیشکده های مختلف بررسی شود، سپس در کامپیوتر آنچه که طراحی شده به مدل تبدیل و اجرا شود و نتایج آن سنجیده شود. طرح هایی با این اهمیت باید دارای پیوست های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و روانی باشد. از سال قبل این مسائل موجود بود و هر کسی یک طرح بنزینی عرضه می کرد.
وی اضافه کرد: یک طرح وان عنوان شد و ما هم در کمیسیون انرژی بر روی این طرح متمرکز شدیم. یک سری اشکالاتی را به این طرح وارد دانستیم و گفتیم که در اجرا ممکنست این مشکلات را بوجود آورد. طرح وان مخفف واحد انرژی بود. بر طبق این طرح یک عدد وان به هر فرد یا هر خانوار اختصاص می یابد و اختیار به افراد داده می شود. یک مرتبه برای همیشه تکلیف یارانه بر روی همه حامل های انرژی مشخص می شود. به مردم اختیار داده می شود که شما دوست دارید چه حامل انرژی را مصرف کنید. هر فرد یک یارانه دارد که می تواند آنرا بر روی هر حامل انرژی که می خواهد مصرف کند. این طرح درست بود و باید اجازه می دادند بر روی آن کار شود. این طرح در کمیته های کارشناسی درحال بررسی است.
نماینده مردم کازرون در مجلس، اشاره کرد: این طرح به آخر دولت گذشته خورد و دولت جدید بر روی کار آمده است و حال تصویر نامه ای در فضای مجازی انتشار یافته که حکایت از اجرای طرح بازتوزیع یارانه بنزین بوسیله عرضه سهمیه بنزین به افراد به جای خودرو ها بصورت آزمایشی در جزایر قشم و کیش دارد. بنده هم این نامه را در فضای مجازی دیدم و در فضای رسمی آنرا ندیده ام. ولی مساله از یک منطقی هم برخوردارست. پس از اینکه یک کار کارشناسی صورت گرفته، حال در یک مقیاس کوچک اجرا خواهد شد. این مقیاس کوچک هم منطقه آزاد قشم و کیش است که برای این امر مناسب می باشد چونکه مردم در آنجا به نرخ آزاد عادت دارند.
وی همینطور اظهار داشت: باید حتما در یک مقیاس کوچک این طرح اجرا شود. منطقه آزاد هم انتخاب خوبی است. بنده استقبال می کنم که پس از بررسی این طرح بر روی کاغذ و مدل سازی آن در کامپیوتر حال در عالم واقعی در یک مقیاس اجتماعی کوچک اجراء شود. ولی نظر بنده بر این است ما زمانی باید این مسائل را مطرح نماییم که همزمان با این مساله ما تکلیف حقوق و دستمزد را در کشور مشخص کرده باشیم. نمی گردد یک باره دلار این جهش ها را داشته باشد اما حقوق ها متناسب با آن افزایش نیابد. در ابتدا نظام حقوق و دستمزد در کشور باید اصلاح گردد سپس یارانه ها تغییر کند. اگر خط فقر ۱۰ میلیون تومان است کارمند و کارگر چقدر درآمد دارند. کسی که کار می کند نباید فقیر باشد و درآمد آن زیرخط فقر باشد. اگر کارمند و کارگر طبق آمار بانک مرکزی و سایر مراکز آماری، فقیر هستند، همه مشمول یارانه خواهند شد و یارانه انرژی هم باید به آنان داده شود.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس اشاره کرد: هرگاه ما درآمدها را درست دیدیم آنگاه باید هزینه برای مردم ایجاد نماییم. حقوق افراد باید واقعی باشد و سپس قیمت ها هم واقعی شود. آنگاه هیچ کس حرفی نخواهد زد. نباید با بنزین و گاز مدام در جامعه تنش ایجاد نماییم. باید در قانون بودجه این مساله را ببینیم. بصورت شفاف به مردم بگوییم از سال ۱۴۰۱ قیمت گاز، بنزین و برق چقدر خواهد شد. دولت از این محل درآمد دارد حالا دولت با این درآمد یارانه را چقدر می دهد. هزینه خدمات سلامت چقدر می شود. به مردم بگوییم از شما این پول را می گیریم با آن سلامت شما را تضمین می نماییم و یا پروژه های عمرانی را تکمیل می نماییم.
عباسی در ادامه اشاره کرد: متاسفانه امان داده نمی گردد که زمان بودجه برسد. تازه بودجه به مجلس آمده و مجلس درحال تشکیل کمیسیون تلفیق است. در کمیسیون تلفیق نماینده ها هستند و دولت هم حضور دارد و درباب مسائل بحث و بررسی می شود. متاسفانه مداوم بنزین، برق و یا گازوئیل را در چشم مردم می نماییم. بگذارید مردم آرامش داشته باشند و مجلس در این خصوص تصمیم بگیرد. اگر مجلس نه، آنرا به جلسه سران قوا ببرند و راجع به آن تصمیم بگیرند. ما مراجع خوبی برای تصمیم گیری داریم. یک نفر هم می تواند پیشنهادی دهد و بگوید من می خواهم بصورت پایلوت آنرا اجرا کنم اما باید با برنامه باشد. باید تبعات خوب یا بد بودن آنرا هم بپذیرند.
وی تصریح کرد: از نظر بنده این موضع در قانون بودجه باید دیده شود. دولت زحمت کشیده و لایحه بودجه را تنظیم کرده است. ما هم در لایحه بودجه شفاف بگوییم درآمد دولت از فروش سوخت در جامعه چقدر است و مصارف آن کجا هست. می خواهد با آن یارانه دهد یا ببرد در مسائل دیگر هزینه کند. مطمئنا زمانی که مردم ببینند درآمد آنها تضمین است و حقوق آنان مناسب؛ مخالفتی با آن نمی کنند. اما وقتی که برای حقوق استاد دانشگاه سقف گذاشته می شود و درآمد یک کارگر ساختمانی با برخی از استادهای دانشگاه برابری کند، اصلا در اینجا درس خواندن به چه دردی می خورد. آیا پزشکان ما امنیت شغلی دارند. علت کمبود پزشک در اورژانس ها چیست. افرادی که پزشکی خوانده اند کجا رفته اند. حالا هزینه ها با درآمد مردم سازگار نیست. دولت باید برای این مساله فکر کند. حال مدام بحث بنزین را در جامعه مطرح می کنند. جامعه باید آرام باشد و با منطق حرکت نماییم.
افزایش قیمت بنزین در سال آینده کذب است
فریدون حسنوند رئیس کمیسیون انرژی مجلس هم در همین رابطه بیان کرد: تابحال در دولت و مجلس بحثی درباره افزایش قیمت بنزین برای سال آینده مطرح نشده است و موضوعات مطرح شده در رسانه ها گمانه زنی است.
حسنوند در ادامه اظهار نمود: تابحال بحثی درباره افزایش قیمت بنزین هم در کمیسیون انرژی مطرح نشده است و افزایش قیمت در سال آینده کذب است.
اختصاص سهمیه بنزین به افراد به جای خودرو اثر تورمی ندارد
جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم اظهار داشت: سال قبل در زمان بررسی لایحه بودجه پیشنهادی در کمیسیون تلفیق در همین رابطه عنوان شد که رای نیاورد و در صحن مجلس هم عنوان شد و رای نیاورد، شاکله آن این بود که به جای دادن سهمیه بنزین به خودرو ها، آنرا به افراد بدهیم یعنی از ۸۵ تا ۹۰ میلیون لیتر بنزین توزیعی در روز، سهم خودرو های عمومی را کنار بگذاریم و مابقی را بین ۸۵ میلیون نفر جمعیت توزیع نماییم و به افراد سهمیه بدهیم یعنی مثلا به ازای هر کد ملی ۲۰ لیتر بنزین بدهیم.
وی اضافه کرد: در این مدل اگر فرد خودش بخواهد از سهمیه بنزینش استفاده نماید قیمت آن۱۵۰۰ تومان است اما کسی که خودرو ندارد یا خودرو دارد و می خواهد از حمل و نقل عمومی استفاده نماید، می تواند آنرا با قیمتی که بخواهد بفروشد. بنزین آزاد هم لیتری ۳۰۰۰ تومان عرضه خواهد شد. بدین سبب کسی که بنزین مازاد دارد می تواند آنرا زیر سه هزار تومان به فروش برساند و در عمل قیمت بنزین در بازار از ۳ هزار تومان بیشتر نمی گردد.
نماینده مردم شیراز در مجلس افزود: این روش از نظر توزیعی به خانوارهایی که خودرو ندارند کمک می نماید که از بنزین یارانه ای استفاده کنند، ضمن این که افراد به استفاده از خودرو های شخصی و استفاده بیشتر از حمل و نقل عمومی تشویق می شوند و حجم تردد و آلودگی هم کاهش پیدا می کند و از نظر عدالت اجتماعی هم به نفع خانوارهایی است که خودرو ندارند.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درباره تأثیر این روش بر ایجاد تورم هم اظهار داشت: قیمت بنزین قرار نیست بالا برود، همان سهمیه ۱۵۰۰ تومان و آزاد ۳۰۰۰ تومان خواهد بود. پس قیمت تغییر نمی کند اما قبل از این سهمیه به خودرو تعلق می گرفت و حالا به فرد بنزین تعلق می گیرد؛ یعنی اگر من خانواده ۵ نفره داشته باشم ۱۰۰ لیتر بنزین در ماه به خانواده من تعلق می گیرد و کسی اگر دو، سه یا ده تا خودرو هم داشته باشد یا خودرو نداشته باشد باز به ازای اعضای خانواده اش به او بنزین تعلق می گیرد. اگر هم بخواهند بنزین آزاد خریداری کنند همان قیمت ۳۰۰۰ تومان است.
قادری اشاره کرد: با توجه به این که در این روش سهمیه تاکسی ها، وانت بارها و حمل و نقل عمومی مثل سابق خواهد بود و قیمت برای آنها تغییر نمی کند، چون برای حمل و نقل بار و مسافر تغییر قیمت نداریم بعد از آثار تورمی هم نخواهد داشت. فقط یک اثر توزیعی دارد.
وی همینطور افزود: هم اکنون استدلال می شود که یکی از ایرادات و اشکالات توزیع بنزین یارانه ای این است که به خودرو سهمیه می دهند و کسی که خودروی بیشتری دارد یارانه بیشتری هم می گیرد و کسی که خودرو ندارد بنزین یارانه ای به او تعلق نمی گیرد.
این نماینده مجلس با اعلان اینکه نام این روش آزادسازی قیمت نیست، اشاره کرد: قیمت بنا نیست تغییر کند. قیمت بنزین یارانه ای همان ۱۵۰۰ تومان و آزاد هم ۳۰۰۰ تومان خواهد بود. در بازار حتی از این مبلغ پایین تر می آید چون که وقتی بنزین در پمپ بنزین به قیمت ۳ هزار تومان ارائه شود پس کسی بخواهد آنرا عرضه نماید باید زیر ۳۰۰۰ تومان بفروشند.
قادری در آخر اظهار داشت: دولت هم اکنون درحال انجام یک کار آزمایشی در کیش و قشم است تا آثار و نتایج آنرا بررسی کند و نتایج را ارزیابی می نماید که ببیند می تواند آنرا تعمیم دهد یا نه. سال قبل خود من مخالف این طرح بودم و معتقد بودم می تواند پخته شود اما سال جاری دولت کار تجربی و آزمایشی می کند تا در این شرایط ایرادات و اشکالات آن مشخص شود و دولت می تواند به نتیجه برسد.
قیمت بنزین در لایحه بودجه ۱۴۰۱ تغییری نمی کند
احمد مرادی نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس هم درباره لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، اظهار داشت: دولت پیشنهادات خوبی را در بحث قیمت نفت، تأمین گاز و فروش نفت در قالب لایحه بودجه عرضه کرده و مقرر است در جلسه هفته جاری کمیسیون انرژی هم مورد بررسی دقیق تر قرار گیرد تا بتوانیم یک تعادلی در این عرصه برقرار نماییم.
نماینده مردم بندرعباس در مجلس شورای اسلامی، در ادامه اظهار نمود: در بحث قیمت حامل های انرژی هم هیچ افزایش قیمتی درباب بنزین در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ مطرح نشده است و قرار نیست افزایشی هم داشته باشد.
مجلس و دولت قصد افزایش قیمت بنزین را ندارند
هادی بیگی نژاد عضو کمیسیون انرژی مجلس هم با اشاره به این که مجلس و دولت تصمیم درباب افزایش قیمت بنزین اتخاذ نکرده اند، اظهار داشت: درباب افزایش قیمت بنزین هیچ بحثی نه در کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی و نه در سایر کمیسیون های مجلس مطرح نشده است. مجلس و دولت تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین ندارند. اما دولت برای عادلانه کردن توزیع یارانه سوخت تصمیمی را اتخاذ نموده که بعنوان یک ایرانی باید بگویم عده ای مغرضانه آنرا بسیار بد به مردم منتقل کردند.
وی در ادامه اظهار نمود: امروز عده ای در جامعه اصلا خودرویی ندارند و به دنبال آن یارانه بنزین هم دریافت نمی کنند که این امر ناعادلانه است. دولت تصمیم گرفت مقدار معینی بنزین یارانه ای را توزیع کرده تا به سرپرست خانوار هایی که خودرو ندارند هم یارانه بنزین داده شود.
نماینده مردم ملایر در مجلس اشاره کرد: دولت تصمیم گرفت در منطقه ای کوچک این طرح را اجرا نماید تا ببیند از پس اجرای آن برمی آید یا نه. تصمیم فقط این بود به جای آنکه یارانه بنزین به خودرو ها داده شود به سرپرست خانوارها داده شود. اینطور افرادی که خودرو دارند و افرادی که خودرو ندارند هر دو از یارانه بنزین بهره مند می شوند.
وی در ادامه اشاره کرد: هیچ تصمیمی درباب افزایش قیمت بنزین در مجلس ودولت اتخاذ نشده است. فقط طرحی عنوان شد که در منطقه ای یارانه بنزین به سرپرست خانوار داده شود.
حالا که دولت تصمیم خویش را برای اجرای تدریجی این طرح اعلام نموده این انتظار وجود دارد که برای جلوگیری از آثار مخرب آن از جهت اقتصادی و اجتماعی هم تمهیداتی اندیشیده شود. باآنکه دولت می گوید اجرای این طرح به مفهوم افزایش قیمت بنزین نیست ولی اختصاص سهمیه ۱۵ لیتری به هر نفر عملا سبب می شود که خانوارهای زیر ۴ نفر سهمیه بنزین کمتری از آنچه قبل از این دریافت می کردند بدست بیاورند و در نتیجه باید باقی بنزین مصرفی را به قیمت ۳ هزارتومان خریداری کنند که عملا قیمت تمام شده بنزین را برای آنها می افزاید. مگر این که طبق گفته معاون وزیر نفت تمهیدی برای این موارد صورت گیرد؛ از سویی معمولاً طرح پایلوت یا آزمایشی ابتدا اجرا می شود تا آثار آن دیده و بهینه سازی شود اما در این میان آنچه به چشم می خورد تخصیص ۲۰ لیتر بنزین به هر فرد در طرح پایلوت است که هنوز اجرا نشده مقرر است در طرح سراسری ۱۵ لیتر به هر فرد تخصیص یابد که منطق و فلسفه آن هنوز اعلام نشده است.
در هر حال خاطرات تلخ اعلام سهمیه بندی بنزین در نیمه شب ۲۴ آبان ۱۳۹۸ که منجر به ناآرامی در بخش های مختلف کشور شد، ایجاب می کند قبل از اجرای طرح تمامی ابعاد آن سنجیده شود تا «بنزین» بار دیگر پشیمانی به بار نیاورد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب