سلسله یادداشت های تبیین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
الزامات تحقق پیشرفت دریاپایه در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
به گزارش ام آی جی تی سرپرست دبیرخانه اندیشکده آمایش بنیادین اظهار داشت: برای حرکت درست در راه پیشرفت دریاپایه باید بسترسازی و تمهیدات نرم افزاری و سخت افزاری دقیقی صورت گیرد.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از ایسنا، حسین آرامی در یادداشتی به بررسی جایگاه تمدن دریا پایه در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پرداخت.
مشروح این یادداشت به شرح زیر است:
«امروزه نقش حوضه های آبی خصوصاً دریاها در پروسه پیشرفت کاروان بشری به نحو قابل توجهی بالا رفته و تمدن دریاپایه صبغه غالب تمدن نوین در خیلی از کشورها شده است به شکلی که درصد قابل توجهی از تجارت جهان از مسیر حمل و نقل آبی صورت می گیرد. بیشتر پایتخت های پر جمعیت بر کرانه دریاها تولید شده و سیطره بر اقیانوس ها و مسیل ها در تنظیم روابط خارجی و موقعیت ژئوپلیتیکی کشورها بسیار موثر است.
ایران با وجود پیشینه تاریخی دریانوردی، موقعیت استثنایی جغرافیایی در شمال و جنوب، فقط اندکی از قابلیت های دریایی خودرا بهره برده است. طی دهه گذشته تاکید بر توجه به اقتصاد دریاپایه و استفاده از ظرفیت عظیم دریاها هم در اسناد فرادست توسعه کشور و هم در بیانات مسئولان عالی نظام بیشتر شده است.
از این رو، سلسله مراتب دریاپایگی را می توان در پنج مورد خلاصه کرد:
1 ـ توسعه دریایی:
توجه به زیرساخت ها و مجموعه عواملی که بهره برداری از دریا را تسهیل می نماید.
2 ـ اقتصاد دریاپایه:
یک نظام اقتصادیست که ارزش افزوده در رابطه با دریا درصد غالب اقتصاد ملی را شکل دهد.
3 ـ پیشرفت دریاپایه:
استفاده از قابلیت دریا برای ارتقای هماهنگ و متوازن فاکتورهای کلان اقتصادی، اجتماعی و...
4 ـ تمدن دریایی:
یعنی همه حوزه های زندگی مردم یک کشور در نسبتی مدلول دار با دریا قرار داشته باشد.
5 ـ قدرت دریایی:
اراده و شعور دریایی نهادینه در جامعه مدنی و دولت، سیاست دریایی یک کشور را عینیت می بخشد.
توجه به لطمه شناسی روند گذشته و وضعیت موجود، بررسی اسناد فرادست توسعه و واکاوی تجربه توسعه در کشورهای دارای دریا و هم چنین نگاهی آینده نگرانه به مقوله دریاپایگی در دنیا و ایران نشان میدهد که برای حرکت درست در راه پیشرفت دریاپایه باید بسترسازی و تمهیدات نرم افزاری و سخت افزاری دقیقی صورت گیرد.
به طور کلی مهم ترین الزامات تحقق پیشرفت دریاپایه ایران را می توان بر حسب دسته بندی نهادی و غیرنهادی به شرح زیر دسته بندی کرد:
1 ـ الزامات نهادی (اداری، قانونی، مدیریتی، ...)
- تأسیس یک نهاد متولی متمرکز سیاست گذار (شورای عالی راهبری پیشرفت دریاپایه یا ایجاد وزارت امور دریاها)
- تأسیس سازمان توسعه سواحل مکران به عنوان سازمان توسعه ای با شخصیت شرکتی
- توجه به اصول مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی (ICZM)
- چرخش نگاه برنامه ریزان و قانون گذاران از دید خشکی محور به دریامحوری
- آمایش محور شدن نظام برنامه ریزی و مدیریت کشور
- ترسیم تصویر کلان و روشن اقتصاد دریامحور برای تمامی کنشگران توسعه
- تعیین استانها و کلان شهرهای معین برای عمران و بهره برداری در طول مشخصی از سواحل
- توجه به تربیت منابع انسانی و متخصص بوسیله راه اندازی دانشکده ها و پژوهشکده های تخصصی
2 ـ الزامات زیرساختی
- ایجاد کریدور گوادر ـ چابهار ـ جاسک ـ بندرعباس ـ امام خمینی ـ بصره تا بندر لاذقیه در سوریه
- تاسیس، تقویت و تجهیز کریدورهای شمال ـ جنوب به ویژه چاه بهار ـ سرخس و خرمشهر ـ بازرگان
- تقویت نقش مفصلی کشور در شبکه گذرراه های ترانزیتی منطقه ای و بین المللی
- تقویت و تجهیز سیستم حمل و نقل پسکرانه ها برای اتصال به کریدورهای بین المللی
3 ـ الزامات سیاسی
- ایجاد و ارتقاء پیوندها و مناسبات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با کشورهای منطقه و جهان
- گزینش راهبرد سیاست خارجی درهای باز از راه ارتباط مسالمت آمیز با همه مناطق ۱۷گانه ژئوپلیتیک
- تقویت گروه بندی های منطقه ای در قالب همکاریهای جنوب ـ جنوب برای توسعه دریامحور
- نگاه ملی و بلندمدت به تصمیمات و کارهای دریاپایه و اجتناب از دید سیاسی ـ جناحی
- کاهش دغدغه های امنیتی بوسیله سرمایه گذاری مشترک کشورهای مختلف در منافع پیشرفت دریایی ایران
4- الزامات اجتماعی- فرهنگی
- گفتمان سازی و تبدیل مقوله دریاپایگی پیشرفت به یک مطالبه عمومی از طرق مختلف آموزشی
- ارتقای مشارکت مردمی و بخش های خصوصی در برنامه ریزی، اجرا و نظارت و پایش برنامه های توسعه دریامحور
5 ـ الزامات اقتصادی
- ایجاد زمینه های مناسب و تسهیل امور برای سرمایه گذاری کلان داخلی و خارجی در حوزه های ذیربط
- توجه به حوزه پُرظرفیت گردشگری دریایی
- توسعه حمل و نقل ریلی باری با تجهیز و اتصال شبکه و پایانه های باری به مراکز بزرگ اقتصادی، صنعتی و...
6 ـ الزامات زیست محیطی
- توجه به توان اکولوژیک در برنامه ریزی های توسعه؛ اقلیم مناطق و نواحی ساحلی؛ نوآوری در زمینه دریایی.»
منبع: ام آی جی تی
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب