معمای ارتباط آلودگی هوا، نیروگاه ها و مازوت
به گزارش ام آی جی تی، در شرایطی که حالا بخشی از نیروگاه ها وارد دوره تعمیرات شده اند، هنوز از جانب برخی، نیروگاه ها یکی از متهمان اصلی آلودگی هوا شناخته می شوند، موضوعی که می تواند قابل تامل باشد.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از ایسنا، بر مبنای آمار سامانه پایش کنترل کیفیت هوای شهر تهران از کل ایستگاه های موجود، این طور به نظر می آید که شهر تهران در سه ماهه اول سال جاری ( ۶۳ روز)، فقط ۴۱ روز به لحاظ آلایندگی، در شرایط قابل قبولی بوده و در این سه ماه یعنی از ۶۳ روز، ۱۹ روز آن ناسالم برای گروه حساس، ۲ روز ناسالم و یک روز هم خطرناک گزارش شده است.
مقایسه فصل بهار سال ۱۴۰۱ با ۱۴۰۰ هم این تحلیل را کامل می کند که در سه ماهه اول سال ۱۴۰۰ هیچ هوای پاکی گزارش نشده است و در این دوره ۵۷ روز شهر تهران شرایط آب و هوایی، وضعیت قابل قبولی را به لحاظ آلایندگی ثبت می کند و همینطور شش روز آن هوای ناسالمی را تجربه کرده است.
این آمار از آنجایی قابل تامل است که در سه ماهه اول سال معمولاً شرایط آب وهوا بهاری و همراه با وزش باد بوده و ضریب تخلیه هوا کاملا مشهود است، اما وضعیت آلایندگی هوا، باز در شرایط ناسالم گزارش می شود. پس در اینجا با این ادعا و مستندات آماری، سوالی مطرح می شود که چرا میزان آلایندگی برای فصل بهاری به ثبت می رسد که نیروگاه ها و دیگر صنایع از سوخت گاز بعنوان سوختی پاک استفاده می نمایند و از مازوت سوزی هم خبری نیست؟ این منشا آلایندگی از کجا ناشی می شود؟
مقایسه آماری سه ماهه دوم سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ هم تجربه متفاوتی از روزهای ناسالم در شهر تهران عرضه می دهد و این آمارها رفته رفته با ورود به سه ماهه سوم تغییر کرده و به تعداد روزهای ناسالم و خطرناک بیشتر از دیگر روزهای سال در آمارهای سامانه کنترل کیفیت هوای تهران به چشم می خورد.
از میان ۱۳۲ نیروگاه در کشور تنها ۱۴ نیروگاه، امکان استفاده از سوخت مازوت دارند و سوخت دوم سایر نیروگاه ها گازوئیل است؛ ازاین رو ۱۰ درصد ازنیروگاه های کشور مازوت سوز هستند. همینطور طبق گزارش این شرکت تولید برق، از سال ۸۸ تابحال یک لیتر هم مازوت در نیروگاه های پایتخت مصرف نشده است و اساسا نیروگاه های تهران مازوتی نمی سوزانند که دلیل آلایندگی شهر تهران از مازوت سوزی این نیروگاه ها باشد.
از طرفی مصرف اصلی سوخت نیروگاه های کشور گاز است و گاز بعنوان سوختی پاک و بدون آلاینده در دنیا شناخته می شود اما نیروگاه ها در فصل زمستان با کمبود سوخت گاز به علت اولویت مصرف خانگی، مجبور به استفاده از گازوئیل بعنوان سوخت دوم می شوند. این سوخت دوم نه تنها به نیروگاه ها بلکه به همه صنایع هم تعلق می گیرد، اما به علت کمبود سوخت دوم هم نیروگاه ها و صنایع مدت کوتاهی مجبور به مصرف مازوت هستند که درصد بالای گوگرد موجود در مازوت سبب می شود این فراورده نقش بسزایی در آلایندگی داشته باشد و هزینه گوگرد زدایی از فراورده هم که بایستی از مبدا یعنی پالایشگاه ها صورت بگیرد هم صورت نمی گیرد و بدین ترتیب مازوت بعنوان سوختی مخرب و متهم ردیف اول آلایندگی هوا به حساب می آید.
اما همانطور نکته مهم تر اینست که از بین کل صنایع و مجتمع های صنعتی که همزمان با نیروگاه ها درحال سوزاندن سوخت های قابل دسترس پالایشگاه های کشور هستند، ۱۰ درصد نیروگاه های کل کشور مازوت سوز هستند و به اعتقاد کارشناسان محیط زیست، جرم مولکولی و ضریب نهایی بازده گوگرد موجود در مازوت تا ۵ کیلومتر تاثیرگذاراست و با این تحلیل کارشناسی باید اظهار داشت که نیروگاه های موجود در کشور که هم اکنون امکان مصرف مازوت دارند بیشتر از ۵ کیلومتر تا نزدیکترین شهر فاصله دارند.
در واقع این تحلیل می تواند ادعای مازوت سوزی نیروگاه ها و تاثیرش بر آلایندگی شهرها را رد کند. همینطور دلیل آلایندگی شهر تهران دراثر مازوت سوزی نیروگاه ها هم منتفی می شود چونکه بر مبنای گفته مدیرعامل برق حرارتی کشور، نیروگاه های تهران به هیچ وجه مازوت نمی سوزانند. بعد از حل موضوعات مذکور منظر دیگری هم وجود دارد. اگر این مورد را بپذیریم که مازوت سوزی نیروگاه ها نتیجه آلودگی هواست، پس به چه علت در دیگر روزهای سال که سوخت نیروگاه ها توسط گاز صورت می گیرد باز هم هوای شهرها بخصوص تهران آلوده است و شاخص آلایندگی بالایی ثبت می شود.
با وجود مستندات مطرح شده، افزایش شاخص آلایندگی در فصول گرم سال هم در شهرها به ثبت رسیده است که در این فصول مازوتی مصرف نمی گردد. این آمار و مستندات در سامانه کیفیت هوای تهران کاملا در دسترس قرار دارد.
همانطور که ازشواهد امر و دلایلی که از آلایندگی شهرهامشخص است؛ میتوان این گونه ارزیابی کرد که تنها نمی توان یک منبع، و آن هم نیروگاه ها را دلیل اصلی آلایندگی شهرها برشمرد. استفاده از سوخت و منشا آلایندگی در دیگر حوزه ها بخصوص خودرو و سیستم حمل و نقل هم وجود دارد که می تواند دلیل بارزی بر آلودگی شهرها باشد. این که در ابتدای سال و در شرایط آب و هوایی بهار و تابستان هم شهرها آلایندگی را تجربه می کنند این مورد به دیگر عامل یعنی سوخت خودرو ها بخصوص در سیستم حمل و نقل شهری هم ناشی می شود.
نیمی از خودرو های سبک و سنگین در کشور به علت غیراستاندارد بودن و یا گاها فرسوده بودن، گازهای آلاینده ای را ناشی از سوختن در فضا منتشر می کنند که در صورت وزش باد و جابه جایی هوا، آلایندگی کمتری به ثبت می رسانند اما با شروع روزهای سرد سال به علت حاکمیت پدیده اینورژن (وارونگی هوا) این جابه جایی کمتر بوده و شاخص آلایندگی از مرز ناسالم هم عبور می کند.
همینطور افزایش روزهای آلاینده در شهرها بخصوص تهران بین دو سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ و مقایسه دوره های مشابه این دو سال نشان داده است که میزان افزایش مصرف سوخت خودرو ها به افزایش میزان آلایندگی دامن زده است و این میزان در آمارهای عرضه شده شرکت ملی پخش فراورده های نفتی کاملا مشهود است. میزان میانگین مصرف بنزین در سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۹۵ میلیون لیتر در روز برآورد می شود که این میزان مصرف با افزایش چند درصدی روزانه به میانگین ۱۰۴ تا ۱۰۵ میلیون لیتر در سال ۱۴۰۱ می رسد و با وجود افزایش مصرف سوخت و ناپایداری هوا این مورد به تشدید آلایندگی هوا در زمستان کمک می نماید.
قابل ذکر است که آمارهای موجود در سازمان پایش کنترل کیفیت هوای تهران از کاهش چشم گیر روزهای پاک در تهران بخصوص در ۶ ماهه اول سال حکایت می کند که بر اساس آماری، تعداد روزهای پاک به بیشتر از ۳ روز هم نمی رسد. ازاین رو چاره اندیشی اساسی و بنیادینی برای رفع آلودگی هوا از جهات مختلف نیازمند رسیدگی است و کلیه دستگاه ها و نهادهای متولی می بایست نسبت به واکاوی و رفع این مهم پیشقدم شوند. این که نگاه را بر مبنای یک منبع و یا یک نوع سوخت متمرکز نماییم فقط نشان از دست دادن زمانی است که می توانستیم روی دیگر عوامل آلاینده هم تمرکز نماییم و درصدد حل آن برآییم. عواملی که در صورت رسیدگی و اقدامات عاجل، مشکل آلایندگی هوای شهرها را رفع می کند.
منبع: ام آی جی تی
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب