علت عدم تامین حقابه ایران از هیرمند
ام آی جی تی: با اقدامات صورت گرفته از طرف افغانستان در حوزه سدسازی های مختلف در راه رودخانه هیرمند و عدم تامین حق آبه ایران از آن، شاهد خشک شدن تدریجی تالاب بین المللی هامون در گذر زمان هستیم.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از سازمان نقشه برداری کشور، بعد از پردازش تصاویر ماهواره ای، ادعای اخیر مطرح شده از طرف حکومت افغانستان درباب تامین حق آبه کشور ایران از رودخانه هیرمند رد شد.
محدودیت در منابع آبی شرق و جنوب شرق کشور و اهمیت رودخانه هیرمند به عنوان رگ حیاتی سیستان و بلوچستان سبب گردیده مسئله حق آبه ایران از آب این رودخانه به عنوان یک مسئله مهم سیاسی، اجتماعی و زیست محیطی، توجه ویژه ای را به خود معطوف نماید. بدین جهت باتوجه به اهمیت و تأثیر قابل توجه آب این رودخانه بر زندگی مردم سیستان و بلوچستان، رییس جمهور در مسافرت اخیر خود به سیستان و بلوچستان به لزوم تامین این حق آبه از طرف مقامات افغانستان تاکید داشتند.
این در صورتی است که حکومت افغانستان در تمامی سالهای قبل با بیان ادعاهای مختلف، پیوسته از تامین حق آبه ایران از رودخانه هیرمند امتناع نموده است. با وجود ادعای اخیر مطرح شده از طرف حکومت افغانستان در امتداد توجیه عدم تعهد خود به پرداخت حق آبه ایران، امروزه با بهره گیری از تکنیک سنجش از دور و بهره گیری از تصاویر ماهواره ای می توان به بررسی صحت این ادعا پرداخته و بر پایه مطالعات علمی، حقیقت ماجرا را آشکار ساخت.
دولت افغانستان بعد از راه اندازی سدهای گوناگون بر مسیر رودخانه هیرمند همانند سلما، کجکی، بخش آباد و کمال خان، در ادعایی به کمبود آب در پشت سدهای کجکی و کمال خان و عدم وجود آب کافی بمنظور جاری سازی به سمت ایران اشاره داشته است. حال با بهره گیری از پردازش تصاویر ماهواره ای، آب ذخیره شده در پشت سدهای کجکی و کمال خان و همین طور روند تغییرات مساحت آنها در ضمن ماه های گذشته مورد بررسی قرار گرفته است. در نقشه های تهیه شده از سد کجکی، روند افزایشی آب ذخیره شده در پس این سد در بازه مهرماه ۱۴۰۱ تا فروردین ۱۴۰۲ به وضوح قابل مشاهده می باشد. هم چنین این روند افزایشی در ذخیره آب پشت سد کمال خان در بازه زمانی آبان ماه تا اسفندماه ۱۴۰۱ نیز مشهود است.
به طور کلی وجود آب کافی در مخزن این دو سد با بهره گیری از نتایج به دست آمده از پردازش تصاویر ماهواره ای تأیید گردیده و تنها علت عدم ورود این حجم از آب به ایران، مسدود نمودن مسیر آب رودخانه هیرمند است.
هم چنین در دیگر اقدام انجام شده توسط حکومت افغانستان، می توان به ایجاد یک کانال در حاشیه سد کمال خان با هدف انحراف آب رودخانه هیرمند و هدایت آب پشت سد کمال خان به شوره زار گودزره در خاک افغانستان اشاره نمود. در شکل زیر با مقایسه دو تصویر ماهواره ای از حاشیه سد کمال خان در سالهای ۱۳۹۸ و ۱۴۰۰، می توان هدایت حق آبه سیستان و بلوچستان به شوره زار بدون سکنه گودزره و ممانعت از ورود آب پشت سد کمال خان به خاک ایران را در سال ۱۴۰۰ مشاهده نمود.
افغانستان در حوزه سدسازی های مختلف در راه رودخانه هیرمند و عدم تامین حق آبه ایران از آن، شاهد خشک شدن تدریجی تالاب بین المللی هامون در گذر زمان و ایجاد یکی از کانون های اصلی وقوع ریزگرد در سیستان هستیم. امروزه خشکی این تالاب و بروز لطمه های ناشی از آن همانند وقوع ریزگردها در سطح استان، سیستان و بلوچستان را در وضعیت بحرانی قرار داده و موجبات از میان رفتن فرصت های شغلی و افزایش مهاجرت مردم آنرا فراهم آورده است.
در شکل زیر با پایش مساحت تالاب هامون در فصل زمستان در بازه سالهای ۱۴۰۱-۱۳۷۷، می توان به وضوح کاهش مساحت این تالاب و خشک شدن کامل آنرا در سال ۱۴۰۱ مشاهده نمود. همین طور در نقشه تهیه شده از توزیع ریزگرد در استان سیستان و بلوچستان در سال ۱۴۰۱، به وضوح درگیری این استان در منطقه تالاب هامون در نزدیکی زابل قابل رؤیت است. بدین جهت باتوجه به تأثیرات مخرب عدم تامین حق آبه ایران از رودخانه هیرمند، پیگیری های مستمر در تحقق آن از اهمیت ویژه ای برخوردارست.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب