نگاهی به پرونده گازی ایران در سالی كه گذشت
ام آی جی تی: درحال حاضر روزانه حدود ۸۰۰ میلیون مترمكعب گاز تولید و به شبكه انتقال گاز تزریق می گردد و به قول حمیدرضا عراقی، مدیرعامل شركت ملی گاز ایران، در سال ۲۰۲۰ مقدار تولید، مصرف و صادرات گاز كشور به یك میلیارد مترمكعب در روز می رسد.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از ایسنا، تا آخر دولت دهم، ۱۴ میلیون و ۶۱ هزار خانوار شهری معادل ۹۵ درصد شهرهای كشور گازرسانی شده بودند كه پیش بینی می گردد این رقم تا آخر دولت دوازدهم به ۱۷ میلیون و ۷۴۴ هزار خانوار افزایش یابد.
در ابتدای دولت یازدهم آمار خانوارهای روستایی گازرسانی شده ۲ میلیون و ۲۹۶ هزار خانوار معادل ۵۵ درصد روستاهای كشور بود كه در ابتدای دولت دوازدهم به ۳ میلیون و ۸۸۴ هزار خانوار رسید و پیش بینی می گردد تا آخر دولت دوازدهم به ۵ میلیون و ۳۸۰ هزار خانوار برسد. بنابراین، جمعیت زیر پوشش شبكه گازرسانی كشور تا آخر دولت دوازدهم به بیش از ۲۳میلیون خانوار میرسد.
در بخش نیروگاهی، از ابتدای سال تا نیمه اسفند ۶۵ میلیارد و ۹۰۰ میلیون مترمكعب گاز تحویل گردید كه نسبت به سال قبل ۱۱، ۶ درصد رشد داشته است.
افزایش ۹ هزار كیلومتری خطوط انتقال گاز تا سال ۱۴۰۴
شركت انتقال گاز دارای ۳۶ هزار كیلومتر خط لوله، ۸۱ ایستگاه تقویت فشار، ۲۹۰ توربوكمپرسور ودیگر ایستگاه های تقلیل فشار، توربین ها و تاسیسات و به عبارت دیگر بیش از ۷۰ درصد از دارایی های فیزیكی شركت ملی گاز است را در اختیار دارد. مقرر است این میزان تا سال ۱۴۰۴ به حدود ۴۵ هزار كیلومتر می رسد.
با توجه به این كه خطوط انتقال گاز به دو بخش اصلی و فرعی شامل خطوط سراسری و انشعابات تقسیم می شوند، از سال قبل تابحال حدود ۲ هزار كیلومتر به بخش نخست یعنی خطوط شاهرگی سراسری مانند خط ششم افزوده شده است.
جزییات صادرات گاز ایران به كشورهای منطقه
بر اساس چشم انداز شركت ملی گاز در برنامه ششم توسعه، حجم صادرات گاز ایران به ۲۰۰ میلیون مترمكعب در روز می رسد. هم اكنون هم سالانه حدود ۲۰۰ میلیارد مترمكعب گاز در كشور مصرف می گردد و تنها ۱۰ میلیارد مترمكعب به صادرات اختصاص می یابد كه برپایه اهداف برنامه ششم توسعه، این میزان باید به ۶۸ تا ۷۰ میلیارد مترمكعب افزایش یابد. با عنایت به برنامه های تعریف شده، به صورت میانگین باید روزانه ۲۰۰ میلیون مترمكعب به بخش صادرات اختصاص پیدا كند كه بخش قابل توجهی از آن به كشورهای منطقه تحویل و بخشی هم در قالب ال ان جی به اروپا صادر می گردد.
پروژه صادرات گاز به عراق از ۳۱ خردادماه امسال با ارسال روزانه ۷میلیون مترمكعب از پایانه نفت شهر اجرایی شد و الان حجم صادرات گاز به بغداد به رقم روزانه ۱۴ میلیون مترمكعب رسیده است. دومین مقصد در كشور عراق، مربوط به نیروگاه بصره است. ایران تمام خطوط انتقال گاز برای صادرات به بصره را تا مرز شلمچه آماده كرده و در انتظار تكمیل خطوط انتقال گاز در خاك عراق است.
تركیه هم از دیگر مشتریان گاز ایران است. در نیمه نخست امسال از مرز بازرگان، ۵ میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمكعب گاز به تركیه صادر گردیده است. صادرات گاز به تركیه بعد از حكم دیوان بین المللی داوری به دنبال اختلافات گازی و تسویه حساب میان دو كشور اكنون بر مبنای قرارداد انجام می گردد و ایران در قبال گازی كه به تركیه صادر می كند.
صادرات گاز به ارمنستان هم در قالب تهاتر گاز و برق اجرایی می شود؛ بدین سان كه ایران سالانه ۳۶۵ میلیون مترمكعب گاز به ارمنستان صادر می كند و در قبال آن سه كیلووات ساعت برق وارد كشور می گردد. افزایش میزان صادرات گاز ایران به ارمنستان بستگی به میزان آمادگی طرف ارمنی برای دریافت گاز و تامین بیشتر برق از جانب این كشور دارد.
از دیگر قراردادهای صادرات گاز ایران مربوط به آذربایجان و نخجوان است. ایران در گذشته یك قرارداد سوآپ بین جمهوری آذربایجان و نخجوان داشت كه بر مبنای آن یك مقدار گاز را با حجم كمتر از یك میلیون مترمكعب در آستارا تحویل می گرفت و مطابق همان حجم گاز را با استفاده از جلفا به نخجوان تحویل می داد و به ازای انتقال گاز، هزینه ترانسفر گاز از كشورهای طرف قرارداد دریافت می شد. اكنون هم روزانه یك میلیون مترمكعب گاز به نخجوان صادر می گردد كه این رقم طی ۸ ماه امسال به ۲۵۰ میلیون متر مكعب رسید.
اكنون هم تحویل گاز به نخجوان پابرجاست، اما دیگر گازی از آذربایجان دریافت نمی گردد. همینطور روزانه ۶ میلیون مترمكعب گاز از تركمنستان وارد شده و در محدوده خراسان مورد استفاده قرار می گیرد و در مقابل همین حجم گاز از خط اول سراسری به آذربایجان صادر می گردد.
پرونده های ناتمام گازی ایران
صادرات گاز به پاكستان و هند با عنوان خط لوله صلح، صادرات گاز به عمان و هم به اروپا پرونده های گازی ناتمام ایران محسوب می شوند.
صادرات گاز به پاكستان و بعد از آن به هند هم تحت عنوان خط لوله صلح سال هاست كه میان دو كشور ایران و پاكستان مطرح شده است. ایران با این هدف خط هفتم سراسری را با قطر ۵۶ اینچ از عسلویه به سمت سیستان و بلوچستان كشید. گرچه گازرسانی به مناطق جنوب و جنوب شرق كشور از این خط انجام می شود، اما هدف اصلی صادرات گاز به پاكستان بود. با این وجود هنوز این مورد به مرحله اجرا در نیامده است. در سفر اخیری كه محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه به پاكستان داشت، بر ضرورت تكمیل خطوط لوله پاكستان و اجرایی شدن طرح و هم پایبندی پاكستان برای اجرای قرارداد تاكید شد.
عمان هم از دیگر كشورهایی است كه مقرر است گاز ایران را به صورت LNG دریافت كند. سازوكار اجرای پروژه صادرات گاز ایران به عمان در قالب قراردادهای EPCF (مهندسی، تداركات، ساخت، تامین مالی ) یا BOT (ساخت، بهرهبرداری، انتقال) درحال بررسی و تصمیمگیری نهایی است. هدف این طرح، عرضه روزانه ۴۳ میلیون متر مكعب گاز ایران به عمان با استفاده از خط لوله برای مدت حداقل ۱۵ سال است كه از این طریق، امكان دسترسی ایران به بازار LNG و همینطور بازار منطقه ای گاز و حتی بازار هند فراهم میشود.
این پروژه در سه بخش خشكی، دریایی و ایستگاه های تقویت فشار و اندازه گیری در ایران و همینطور تسهیلات و تجهیزات دریافت كننده گاز در عمان تعریف شده كه در بخش خشكی، خط لولهای به طول حدود۲۰۰ كیلومتر و به قطر۵۶ اینچ از كیلومتر ۴۷۵ خط لوله هفتم سراسری گاز طبیعی منشعب شده و به منطقه عمومی كوه مبارك امتداد می یابد.
بخش دریایی كه خط لوله ۳۶ اینچی به طول تقریبی ۱۹۲ كیلومتر است، از ساحل كوه مبارك در ایران شروع شده و تا ساحل بندر صحار در كشور عمان امتداد خواهد داشت. این خط لوله از آبهای عمیق دریای عمان عبور میكند كه حداكثر عمق آب، هزار و ۳۴۰ متر خواهد بود.
بخشی از ظرفیت خط لوله گاز به تولید LNG با استفاده از تأسیسات مایع سازی عمان اختصاص می یابد، باقیمانده ظرفیت را هم می توان در بازار داخلی عمان یا كشورهای همسایه و حتی بازار در حال رشد هند بازاریابی كرد.
بر این اساس پروژه در ۲ فاز اجرا می گردد كه در فاز نخست گاز به عمان تحویل میشود و آن كشور در قبال دریافت حقالزحمه، معادل حجم گاز دریافتی را به صورت LNG و تحت قراردادTollingبه ایران تحویل خواهد داد. در فاز دوم هم باقیمانده ظرفیت خط لوله برای صادرات گاز به عمان یا كشورهای منطقه استفاده خواهد شد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب