استاد عمران دانشگاه صنعتی اصفهان تشریح كرد؛
چگونه بخش زیادی از منابع آب ایران از دست رفت؟
ام آی جی تی: استاد مهندسی عمران دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به اینكه امروز با توهم فراوانی آب سبب از بین رفتن بخش زیادی این منابع شده ایم، اظهار داشت: سیاست های اشتباه در مدیریت تامین آب سبب شده حتی آب های انتقالی از حوضه های اطراف نتواند كمبود منابع آب فلات مركزی ایران را رفع كند، به نحوی كه با خشكی زاینده رود، تالاب گاوخونی و افت شدید آب های زیرزمینی مواجه شدیم.
حمیدرضا صفوی در گفت وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به اینكه فلات مركزی ایران و بخصوص استان اصفهان در شرایط فوق بحرانی به لحاظ منابع آب است، اظهار نمود: بحران كم آبی یك روزه به وجود نیامده و حاصل سیاست گذاری های اشتباه طی چند دهه اخیر است. بارگذاری های مختلفی همچون افزایش مهاجرت، گسترش صنایع آب بر و كشاورزی در فلات مركزی ایران، فشار فراوانی بر منابع آب این منطقه وارد كرده است.
وی افزود: سیاست اشتباه در مدیریت تامین آب و عدم توجه به مدیریت تقاضا سبب شد حتی آب های انتقالی از حوضه های اطراف و استفاده بیش از ظرفیت آب های زیرزمینی نتواند كمبود منابع آب فلات مركزی ایران را رفع كند و به مرور با خشكی زاینده رود، تالاب گاوخونی و افت شدید آب های زیرزمینی مواجه شدیم كه حدودا بازگشت ناپذیر است.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: در این سال ها، برداشت بی رویه صنایع بزرگ در بالادست حوضه زاینده رود، كشت های نیازمند به آب زیاد و پمپاژهای غیرمجاز آب در مناطق بالادست عوامل موثر در تشدید بحران آب است.
وی تصریح كرد: شرایط جغرافیایی و محیطی اقلیم اصفهان خشك و نیمه خشك است و گذشتگان هم همواره با كمبود آب موجه بوده اند، اما امروز با توهم فراوانی آب سبب از بین رفتن بخش زیادی این منابع شده ایم. در چنین شرایطی باید از شیوه هایی استفاده گردد كه بیشترین راندمان و كمترین مصرف را در تمام بخش های مختلف به وجود آوریم.
صفوی با اشاره به طرح انتقال آب با استفاده از تونل سوم كوهرنگ به حوضه آبریز زاینده رود، اظهار داشت: در این طرح مقرر است از 250 میلیون مترمكعب آب انتقالی، حدود 90 میلیون مترمكعب برای مصارف شرب و بهداشت به یزد، 25 میلیون مترمكعب به كاشان و حدود 15 میلیون مترمكعب به دیگر مناطق خارج از حوضه منتقل شود، اما متاسفانه تابحال آبی به حوضه وارد نشده و طی چند سال قبل مقادیری به خارج از حوضه منتقل شده است.
لزوم اجرای تعهدات طرح انتقال آب
وی با تاكید بر ضرورت اجرای تعهدات طرح انتقال آب، تصریح كرد: اصفهان بدون اینكه آبی دریافت كند، از منابع خود، آب را به مناطق دیگر منتقل كرده است، ازاین رو باید در وهله نخست تعهداتی كه در مورد طرح انتقال آب داده شده، باید صورت گیرد.
استاد مهندسی عمران دانشگاه صنعتی اصفهان به موقعیت تصفیه خانه آب اصفهان اشاره نمود و اظهار داشت: متاسفانه وضعیت به گونه ای است كه فاصله تصفیه خانه با سد زاینده رود بسیار زیاد است و همین فاصله، فرصت سوءاستفاده و برداشت های بی رویه را در این مسیر بوجود می آورد.
وی افزود: این برداشت ها شامل پمپاژهای دارای مجوز از وزارت نیرو است كه به صورت اشتباه و مازاد بر ظرفیت پایدار حوضه صادر گردیده است. علاوه بر اینكه برداشت های غیرمجاز دیگری بدون مدیریت صحیح اعمال شده است.
صفوی با تاكید بر اینكه تامین نیاز زیست محیطی رودخانه و تالاب گاوخونی اولین مسئله ضروری در حفظ اكوسیستم آبی و محیط زیست است، اظهار نمود: حتی اگر قرار باشد هیچ برداشتی از آب انجام نشود، باید رودخانه جاری باشد و آب به تالاب برسد. هرچند كه این مورد نه به صورت كامل، اما تا حدی در مصوبه 9 ماده ای شورای عالی آب ذكر شده، كه متاسفانه به اجرا در نیامده است.
منابع استراتژیك آب دیگر قابل احیا نیست
وی با تاكید بر لزوم مدیریت صحیح بر بارگذاری های جدید بر حوضه زاینده رود، اظهار نمود: امروز در پایین دست به صورت فزاینده ای از منابع آب های زیرزمینی استفاده می شود، شاید بتوان برای مدتی از این منابع استفاده كرد، اما این منابع استراتژیك و غیرقابل تجدید به حساب می آید و پس از مدت كوتاهی از بین رفته و دیگر قابل احیا نیست.
استاد مهندسی عمران دانشگاه صنعتی اصفهان افزود: باید توجه داشت كه برداشت بیش از ظرفیت دینامیكی از آب های زیرزمینی نتایج نامطلوبی دارد، چونكه این آب ها با اضافه برداشت به آب های شور و بی كیفیت تبدیل می شوند، هم چنین برداشت بی رویه از این منابع باعث پایین رفتن سطح آب و فرونشست زمین می گردد كه این وضعیت به خصوص در مناطق شهری فجایع بسیاری را برای تاسیسات زیربنایی، منازل مسكونی و آثار تاریخی بوجود می آورد.
وی با تاكید بر اینكه اعمال سیاست گذاری های موضعی و موقتی باعث بدتر شدن شرایط خواهد شد، اظهار نمود: اولین پیامد چنین وضعیتی مهاجرت مردم و از بین رفتن مشاغل بخصوص در بخش كشاورزی، پیشروی كویر از سمت شرق اصفهان و آلودگی های ناشی از ریزگردها است كه شرایط زیست در منطقه فلات مركزی را مشكل تر خواهد نمود.
صفوی در پاسخ به این پرسش كه راهكار برون رفت از این بحران چیست؟ اظهار نمود: علاوه بر انتقال آب بعنوان شرط لازم، مدیریت مصرف و كاهش میزان آب مصرفی یكی از راهكارهای موجود برای كنترل كمبود آب است، چونكه در چند دهه اخیر در بخش های مختلف شرب، صنعت و كشاورزی توهم فراوانی آب داشتیم و نحوه استفاده از آب اشتباه است كه باید اصلاح گردد.
وی افزود: امروز باید علاوه بر اقدامات فنی و مهندسی در كنترل میزان مصرف و هدر رفت آب، اقدامات فرهنگی در زمینه مدیریت مصرف در انواع مصارف صنعتی، شرب و كشاورزی صورت گرفته و بخصوص بازچرخانی آب صورت گیرد. در این زمینه توجه به آبی كه در منازل استفاده می شود، بسیار ضروری می باشد.
ضرورت ممیزی میزان آب مصرفی در بخش صنعت
استاد مهندسی عمران دانشگاه صنعتی اصفهان ممیزی و رسیدگی به میزان آب مصرفی در بخش صنعت را از دیگر راهكارهای مهم حل بحران آبی اصفهان عنوان نمود و اظهار داشت: امروزه صنایع بزرگ در حال افزایش ظرفیت های تولید خود هستند و این یك اشتباه بزرگ در فلات مركزی ایران است.
وی با اشاره به اینكه چرا صنایع ملی كه 60 تا 70 درصد آن ها در استان اصفهان مستقر هستند باید از آب استانی استفاده كنند، اظهار نمود: صنایع فولاد، سیمان، پتروشیمی، فرآورده های نفتی و پالایشگاهی در استان اصفهان مستقر بوده و از منابع آب این استان بهره مند می شوند، درحالی كه مردم مناطق مجاور تبعات منفی این صنایع همچون آلودگی های زیست محیطی را تحمل می كنند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب